آخرین چهارشنبه سال یکی از متفاوتترین روزهای سال محسوب می‌شود که در استانهای مختلف آئینهای متعددی برگزار می‌شود.
آخرین چهارشنبه هر سال یک روز ویژه در آئین و رسوم مردم ایران محسوب می‌شود، این روز به عنوان متفاوتترین چهارشنبه سال دارای آئینی خاص است که از سوی مردم هر شهر و استان به شکلهای مختلف برگزار می‌شود.
در واقع آخرین چهارشنبه سال، آخرین دورهمی مردم ایران است تا خود را برای ورود به سال جدید آماده کنند، در این روز مردم گردهم میآیند تا علاوه بر برپایی سنت آتش بازی که از ایران باستان به یادگار مانده است، سنت زیبای صله ارحام را نیز به جا آورند، این چهارشنبه از قدیمالایام در نزد ایرانیها ویژه است و سنتهای خاص خود را دارد.
مردم استان زنجان نیز از این فرصت گردهم آمدن همواره استفاده می‌کنند، بردن هدیه برای عروس یکی از سنتهای زنجانی‌ها در این روز است که خانواده داماد برای تازه عروسها با تزئین خنچههای متفاوت از جمله میوه، آجیل و شیرینی و هدایای مخصوص عروس به دیدن تازه عروس میروند تا در خوشحالی و چهارشنبه سوی آنها شریک شوند.
یکی دیگر از سنتهای زنجانی‌ها در این روز بردن تحفه برای برخی اقوام نزدیک از جمله خواهر، خاله، عمه و نزدیکان است که معمولا برادران سهم خواهران خود را به عنوان عیدی در این روز پیشکش می‌کنند و معمولا خاله و عمهها نیز عیدی خواهر زادهها و برادرزادههای خود را در این روز آماده می‌کنند.
سنتهای چهارشنبه سوری هر چه که باشد زیباست چرا که نشان دهنده الفت، دوستی و مهربانی بین خانوادههای ایرانیها است، سنت دوستی و مهربانی تنها در ایران نماد بارزتری دارد و ایرانیها این قوم همیشه با عطوفت از هر فرصتی برای دید و بازدید و آگاه شدن از حال و روز هم استفاده می‌کنند.
چهارشنبه آخر سال در واقع فرصتی است تا مردم به دیدار یکدیگر رفته و در کنار هم روزگار خوشی را داشته باشند، به نظر میرسد برگزاری مراسم آتش بازی تنها وسیلهای است تا بیشتر در کنار هم بودن را تجربه کرده و لذت بردن از زندگی را به یکدیگر هدیه کنیم، سنت زیبای چهارشنبه آخر سال تنها به دید و بازدید از فامیل خلاصه نمیشود، یاد کردن از گذشتگان و افرادی که در قید حیات نیستند نیز در این جمعها فراموش نمیشود، مردم زنجان به یاد درگذشتگان خود در این روز به مزار میروند گرچه آخرین پنجشنبه سال و اولین روز عید نیز مردم زنجان عزیزان خود را فراموش نمی‌کنند.
شکل برگزاری سنت دیرینه چهارشنبه‌سوری در زنجان قدیم مثل سایر استانهای کشور رنگ باخته است و امروز مردم برای آتش بازی از شلیک تفنگ، ترقه و سایر مواد منفجره استفاده می‌کنند در حالی که در گذشته این سنت تنها بهانهای برای دور هم بودن بود.
آتیل، باتیل چهارشنبه، یکی از برنامه‌های ویژه این روز برای پریدن از روی آتش و به زبان آوردن آرزوهای افراد مختلف به ویژه جوانان برای بختگشایی است از قدیمالایام مردم معتقدند پریدن از روی آتش و خواندن شعر مخصوص آن موجب می‌شود تا بخت دختران و پسران دم بخت باز شود این سنتی است که هنوز هم در بسیاری از مناطق زنجان نمود عینی دارد.
البته روشن کردن آتش در درب منزل افرادی که به تازگی عزیزان خود را از دست دادهاند یکی دیگر از سنتهای مردم زنجان است، در این روز خانوادههای کوچه در کنار هم به منزل همسایهای که جدیدا عزیزی از میانشان رفته است میروند و با روشن کردن آتش و ماندن دقایقی در کنار این خانواده خود را در غم از دست دادن عزیزان آنان شریک میدانند و به حرمت این همسایه معمولا مراسم آتشبازی در آن کوچه و محله کمرنگ برگزار می‌شود.
البته آخرین چهارشنبه سال دارای مراسمهای مختلفی بوده است که به مرور زمان غبار کهنگی بر روی آنها نشسته و امروز کمتر به آنها توجه می‌شود مراسم شال‌اندازی سنت و آیینی است که دیگر در شهرها نمود چندانی ندارد و کاملا منسوخ شده است و تنها در برخی از روستاها همچنان به عنوان یکی از سنتهای این روز مورد توجه است.
قاشقزنی سنت دیگری از آئین چهارشنبه سوری است که گرچه تلاش می‌شود به شکلهای مختلف دوباره رواج یابد اما این سنت نیز به بوته فراموشی سپرده شده است و تنها میتوان در برخی از نقاط روستایی آن هم به ندرت مشاهده کرد.
آری آئین چهارشنبه سوری را که سراسر اندیشه میکنی شستن ناپاکیها، زدودن غبارهای کینه و آغاز فصلی دوباره است، هر چه نیت کنی که پاک باشی انگار آخرین چهارشنبه سالت مبارکتر است، چهارشنبه سوری آئینی به تمام معنا برای پاک و بیآلایش زندگی کردن است، چهارشنبه آخر سالتان نیکو و زندگیتان سراسر پاکی باشد.
*برخورد پلیس با متخلفان چهارشنبه سوری
جانشین فرماندهی انتظامی استان زنجان با تاکید بر قاطعیت پلیس در انجام ماموریت‌های خود ادامه داد: پلیس با رعایت اخلاق در صدد مقابله با تخلفات است.
مراد جعفری رعایت اخلاق را از رمزهای موفقیت ناجا دانست و افزود: پلیس در صدد عمل به وظیفه خطیر خود در برقراری نظم و امنیت کشور است.
وی برخورد با خودروهایی که برای مردم ایجاد نگرانی و مزاحمت می‌کنند را از دیگر برنامه‌های نیروی انتظامی در این ایام اعلام کرد و گفت: این خودروها تا بعد از تعطیلات نوروز در توقف خواهند بود.
جانشین فرماندهی انتظامی استان زنجان با تاکید بر برخورد با متخلفان ادامه داد: متخلفان دستگیر شده تا بعد از تعطیلات نوروز میهمان پلیس خواهند بود.
جعفری برخورد با نقض‌کنندگان قوانین راهنمایی و رانندگی را از دیگر برنامه‌های پلیس دانست و گفت: این خودروها ضمن اعمال جریمه توقیف هم می‌شوند.
وی با یادآوری نگرانی‌های موجود در مورد آسیب‌های متوجه چهارشنبه آخر سال ابراز امیدواری کرد، چند روز مانده به انتهای سال هم به خوبی سپری شود و خطری متوجه نوجوانان، جوانان و خانواده‌ها نباشد.
منبع: فارس