تابناک/ کافه گردی یکی از دلمشغولیهای مردم رشت به خصوص نسل جوان محسوب می شد که به جرات می توان گفت گاهی در روزهای عادی قبل کرونا از «شهر صنعتی رشت» نیز رونق بیشتری داشت. شاید برای شهری که اماکن گردشگری چندانی نیز ندارد کافه ها به نوعی یک فضای گردشگری به حساب می آیند. کمتر جوانی در رشت است که کافه گردی را تجربه نکرده است. با اسمهایی پرطمطراق و منوهایی که گاهی خواندن اسم آن ها از عهده هرکسی بر نمی آید. با محیط هایی متفاوت که صاحبان آن برای طراحی آن خلاقیت های متفاوتی را ایجاد کردند. جایی برای خلوت های دو نفره و یا گعده های چند نفره که گاهی در قالب تماشای فوتبال، فیلم، موسیقی زنده و یا بازیهای کافه ای جوانان را دور هم جمع می کرد.
شاید تنها ویروسی به اهمیت کرونا بود که چنین نسلی را دور از یکدیگر کرده است.اما فارغ از این دوری ها که شاید روزی دوباره به هم دست یابند یا شاید هم نرسند آن چه بیشتر مایه نگرانی است تعطیلی کافه های شهر و بیکاری و ورشکستگی عده قابل توجهی از جوانان شهر است. جوانانی اکثرا تحصیل کرده که فارغ از رشته و مدرک تحصیلیشان به کافه داری مشغولند. عده ای این امر را نوعی معضل اجتماعی می دانند ولی ظاهرا آلترناتیوی برای جبران آن ندارند. همان طور که با تعطیلی کافه های رشت در بیش از دو ماه گذشته ظاهرا هیچ فکری برای جبران هزینه های هنگفت آن ها نشده است.
تعطیلی بعضی کافه ها و سرگردانی بقیه
گفته می شود چندین کافه رشت به دنبال تعطیلیهای مداوم مجبور به تعطیلی شده اند. رضا یکی از همین کافه داران است که می گوید« اکثر کافه ها به صورت اجاره هستند و مشخص است صاحبانش به دنبال درآمدزایی خود باشند. هرچقدر هم دولت بگوید که اجاره ها کمی عقب بیفتد اما با وضعیت اقتصادی امروز سازگار نیست. ما کافه مان را بستیم. نه از آن جهت که نباید تعطیل می کردیم بلکه برای این که ادامه این وضعیت چیزی جزء هزینه برای ما ندارد. مجبوریم با دلخوری از اینجا برویم!» امیر یکی دیگر از کافه داران است که می گوید قصد داشته در همان اسفند کافه جدیدی برای خود باز کند و حتی پیش پرداخت آن را نیز داده است. اما حال نمی تواند کافه خودش را باز کند و صاحب خانه نیز پول اجاره اش را می خواهد. او می گوید« ما که مشکلی با قرنطینگی نداشتیم. ولی مگر ما پیش بینی کرده بودیم که چنین ویروسی در کشور وارد می شود؟ تازه می خواستیم شغلی دست و پا کنیم که کرونا آمد و حالا باید صاحب ملک را راضی کنیم که از خیر اجاره اولیه اش بگذرد»
هیچ کس مثل ما ضرر نکرده است!
سعید یکی دیگر از کافه داران رشت است که معتقد است هیچ کس مثل کافه ها در ایام کرونا ضرر نکرده اند. او می گوید« شما لباس و کفش را اگر در عید نخرید می توانید در روزهای دیگر نیز تهیه کنید. حتی رستوران ها هم به صورت بیرون بر غذا تهیه می کنند. باشگاه های ورزشی هم بالاخره رونقشان را به دست می آورند، چون ورزش تعطیل بردار نیست. اما کافه ها با اجاره های سنگین که حداقلش سه میلیون تومان است چگونه می تواند سرپا بماند؟ ما حتی وسایلی را نیز که داشتیم را نیز باید امحا کنیم. همه چیز برای ما ضرر است. حتی اگر کافه ها را نیز باز کنیم دیگر مشتریان چند ماه گذشته خودمان را نخواهیم داشت. »
یتیمان مشاغل
خشایار یکی از کافه دارانی است که به گیل خبر می گوید« متاسفانه نبود همدلی با این صنف از طرف مسئولین باعث ورشکستگی تنی چند از شاغلان در این صنعت شده است. اکثر کافه ها دارای کارگر هستند و باید حقوق نیز پرداخت کنند. می گویند به صاحبان کسانی که کارگر خودشان را اخراج نکنند وام پراخت می شود ولی ما تاکنون چیزی ندیدیم. ظاهرا همه باز شده اند و ما تنها یتیمان باقیمانده مشاغل هستیم.»
مشکلات اقتصادی برای هزاران نفر
گفته می شود حدود 400 کافه در رشت دایر است که به طور تقریبی می توان گفت بالغ بر 2 هزار نفر پرسنل روز مزد در آن مشغول به کار هستند. بسیاری از آن ها سرپرستان خانواده نیز محسوب می شوند که می توان گفت با احتساب آن ها حداقل 5 هزار نفر( و شاید بیشتر) از محل کافه داری روزگار خود را می گذرانند. با این اوصاف تعطیلی کافه ها هزاران نفر از طبقه متوسط و جوان شهر رشت را با مشکلات اقتصادی روبرو کرده است که شاید حداقل راهکار بازگشایی کافه ها با رعایت موازین بهداشتی است. مساله ای که هنوز کسی تاریخ دقیقی برای آن مشخص نکرده است.
نامه ای که ارسال نشد!
یکی از کافه داران با انتقاد از اتحادیه صنف آبمیوه و بستنی و پالوده می گوید: « کافه داران برای بازگشایی کافه ها نامه ای با احترام فراوان به رئیس اتاق اصناف گیلان ارسال کردند و بازگشایی صنف کافه داران با اخذ تعهد و رعایت مسائل بهداشتی مدنظر ستاد کرونا را درخواست کردند. ولی متاسفانه رئیس اتحادیه صنف ما می گوید برای نوشتن نامه اول باید با ما هماهنگ کنید. متاسفانه اقدام عملی وفوری برای جبران این هزینه ها نمی شود و ما تنها داریم وقت را از دست می دهیم. نتیجه اش هم تعطیلی کامل بسیاری از کافه ها است.»
شاید در روزهای آینده شاهد آن باشیم که کافه های رشت نیز دستور بازگشایی خود را دریافت کنند. اما به طور حتم برای جبران هزینه های هنگفت فعلی باید مدتها منتظر ماند. امری که همین کورسوی امید جوانان رشتی برای ارتزاق از محل کافه داری را نیز به به پایان برساند. شاید عده ای از تعطیلی کافه ها چندان ناراحت نیز نباشند و آن را یک محیط هنجارشکن بخوانند. اما برای بسیاری اینجا یک زیست دوباره است. برای بسیاری نیز محلی برای رزق و روزی! اگر این مساله برای تصمیم گیران مدیریتی دارای اهمیت باشد.ش