به تازگي محققان ژاپني به دنبال بررسي‌هاي جديد خود از اين راز كه چرا معمولا پوست دور چشم‌ها سريع‌تر از پيشاني چروكيده مي‌شود، پرده برداشته‌اند. به گفته آنها، تعداد غدد سباسه (چربي) در پوست دور چشم‌ها كمتر از ميزان آن در پيشاني است و چون ميزان چربي كمتري در اين ناحيه ترشح مي‌شود، پوست رطوبت كمتري دارد و چون حساس‌تر است، راحت‌تر تغيير شكل مي‌دهد. به گفته محققان دانشگاه كاگوشيما، هرچه تراكم غدد سباسه در پوست بيشتر باشد، ميزان چين و چروك كمتر است. براي آشنايي بيشتر با نحوه بروز چين و چروك ابتدا نگاهي مي‌اندازيم به ساختمان پوست و پس از آن علل بروز چين‌ها و نحوه پيشگيري و درمان را بررسي مي‌كنيم. پوست اولين سد دفاعي بدن در برابر آسيب‌هاي محيطي است كه از 3 لايه، اپيدرم، درم و زير جلد تشكيل شده است.
پوست كف دست و پا ضخيم‌ترين و پوست پلك به تناسب كاري كه انجام مي‌دهد، نازك‌ترين است. بالاترين و خارجي‌ترين لايه پوست، اپيدرم است كه ضخيم‌ترين لايه محسوب مي‌شود و نقش مهمي در ايجاد سد دفاعي پوست دارد و جلوي عوامل محيطي و شيميايي مضر را مي‌گيرد و از اتلاف آب و مايعات از سطح پوست و چروكيدگي پوست پيشگيري مي‌كند. لايه دوم پوست، درم است كه سرشار از عروق است و از لايه‌هاي رويي حمايت ساختاري و تغذيه‌اي مي‌كند. درم حاوي الياف الاستين و كلاژن است و فيبرهاي الاستين در درم خاصيت كشساني ايجاد مي‌كنند. تمام اين اجزا در كنار اسيد‌هيالورونيك كه كار آن جذب آب و آبرساني به پوست است، باعث ايجاد قوام خاص پوست در هر سني مي‌شوند. در افراد سالمند كاهش اسيد‌هيالورونيك است كه باعث چين و چروك طبيعي در درم مي‌شود. اسيد هيالورونيك جزو اصلي ژل‌هايي است كه امروزه براي جوان‌سازي پوست به بدن تزريق مي‌شود.
چگونه از چين و چروك پيشگيري كنيم؟
پيشگيري از چين و چروك بايد از سن پايين شروع شود و مهم‌ترين اقدام براي پيشگيري، مصرف مرتب ضدآفتاب است. بايد حداقل نيم‌ساعت قبل از خروج از منزل به تمام مناطقي كه در معرض نور خورشيد است، ضدآفتاب بزنيد و هر 3-2 ساعت يكبار آن را تجديد كنيد.
مصرف روزانه آنتي‌اكسيدان‌ها مثل سبزي و ميوه‌هاي تازه نيز مي‌تواند در مقابله با راديكال‌هاي آزاد موثر باشد. استفاده از كرم‌هاي موضعي آنتي‌اكسيداني از جمله ويتامين C و E هم موثر است.
تميز نگه‌داشتن سطح پوست از آلاينده‌هاي محيطي نيز مهم است. در كلان‌شهرها بايد مرتب با شوينده‌هاي مناسب، پوست را تميز كرد. البته بي‌رويه شستن پوست نيز مي‌تواند باعث خشكي، التهاب پوست و حتي تشديد چين و چروك شود.
از استفاده بي‌رويه مواد آرايشي به‌خصوص انواع نامرغوب بايد خودداري كرد. اين مواد در درازمدت آثار سوء بسياري بر پوست مي‌گذارند.
انواع پوست برحسب ميزان چين و چروك
تيپ يك، افرادي هستند كه در حالت عادي هيچ چين و چروكي ندارند و تغييرهاي رنگي روي پوستشان خفيف است. اين افراد عموما جوان هستند و معمولا اهل آرايش و كرم‌پودر زدن نيستند.
تيپ دو، كساني هستند كه از عضلات صورت‌شان زياد استفاده مي‌كنند و در نتيجه چين و چروك‌هاي ناشي از حركت در آنها ظاهر مي‌شود (مثل چين خنده). پوست اين افراد زبر و خشن به نظر نمي‌رسد اما در لمس كمي زبر است. اين افراد بين 30 تا 40 سال دارند.
تيپ سه در حالت استراحت هم در صورت چين و چروك دارند و تغييرات بارزي در عروق صورت‌شان ديده مي‌شود و تغييرات رنگدانه‌اي نمايان است. اين افراد بين 50 تا 60 سال دارند و معمولا از كرم‌پودر زياد استفاده مي‌كنند تا چين و چروك‌ها را بپوشانند.
تيپ چهارم، كساني هستند كه تمام صورت‌شان را چين و چروك گرفته و استفاده از كرم‌پودر ديگر فايده‌اي ندارد و برعكس باعث نمايان‌تر شدن چروك‌ها مي‌شود. اين افراد 60 تا 70 سال به بالا دارند.
پيري فرآيند پيچيده‌اي است كه تمام ارگان‌ها از جمله پوست را درگير مي‌كند و باعث تغييرات متعددي در پوست و ساختارهاي زيرين آن مي‌شود. در دوران سالمندي بازجذب استخواني و غضروفي داريم.
نور آفتاب، مخصوصا در كساني كه در محيط باز كار مي‌كنند، مثل كشاورزان مي‌تواند به‌تدريج در نماي پوست و رنگ آن تغيير ايجاد كند. در افرادي كه سن بالاتري دارند، چون مدت مواجهه با آفتاب بيشتر بوده، چين و چروك پوست نيز بيشتر است.
نتايج مطالعات نشان داده مواجهه طولاني‌مدت با منابع مصنوعي اشعه ماوراي بنفش از جمله كابين‌هاي برنزه‌كننده، باعث ايجاد چين و چروك در صورت و تغييرات رنگدانه‌اي در سطح پوست مي‌شود.
برخي بيماري‌هاي ژنتيكي مي‌تواند روي الياف الاستين تاثير بگذارد و باعث بروز چين و چروك‌هاي پوستي شود. در برخي از اين بيماري‌ها اولين نشانه‌هاي بيماري به شكل چين و چروك‌هاي گردن ظاهر مي‌شود.
به دنبال برخي ضربات پوستي يا التهابات مزمن در ناحيه‌اي از بدن يا بهبود برخي از بيماري‌ها، چين و چروك‌هايي در نواحي درگير بروز مي‌كند. علت، انهدام الياف الاستين در ناحيه درم است.
مطالعات مختلف نشان داده مصرف برخي داروها در بروز چين و چروك‌هاي صورت تاثير دارد. سردسته اين داروها پني‌سيلامين است كه باعث ايجاد ضايعات جلدي به شكل چين و چروك مي‌شود.
مواد سمي سيگار، هم روي پوست و هم خونرساني اثر منفي مي‌گذارد و در مجموع باعث چين و چروك پوست مي‌شود.
آلودگي هواي كلان‌شهرها با افزايش راديكال‌هاي آزاد در سطح پوست باعث تشديد روند پيري و ايجاد چين و چروك و تغييرات رنگدانه‌اي در سطح پوست مي‌شود كه اين تغييرات به‌خصوص در مناطقي كه در معرض نور خورشيد است بیشتر است.
منبع: روزنامه آرمان