در دیدار مدیرکل ارشاد اسلامی با نخبگان هنری و ادبی عرب خوزستان مطرح شد؛
اشاره به اینکه در برخی شهرستان ها مجوزهای مراسم را لغو می کنند باید توضیح بدهم که این مشکل فقط مختص سوسنگرد یا شادگان نیست، همین موضوع در دزفول، بهبهان و شهرستان های دیگر نیز اتفاق افتاده است. تا کنون به هیچ برنامه فرهنگی نگاه امنیتی نشده است و کسی به ما نگفته که برنامه ای باشد یا نباشد، اجرا شود یا اجرا نشود
جلسه هم اندیشی فعالان فرهنگی، هنری و ادبی عرب خوزستان با مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.
در این جلسه تعدادی از فعالان فرهنگی اجتماعی عرب به بحث و تبادل نظر با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداختند. در این نشست به مسائل مختلفی از جمله افزایش مشارکت هنرمندان عرب، انتقال جشنواره تئاتر عربی از شهرستان ها به مرکز استان و ... اشاره شد.
نادر اسدی نیا، رئیس جمعیت اسلامی فعالان عرب خوزستان در بخشی از این نشست گفت: امیدوارم این جلسات تشریفاتی نباشند و کاربردی و نتیجه دار باشند. پیشنهاد می دهم کمیسیونی خاص در این مورد تشکیل شود تا بتوانیم حرف هایمان را کاملتر در آنجا مطرح کنیم چون قرار نیست همه حرف ها اینجا زده شوند.
اسدی نیا افزود: دو گروه هستند که مطالبات مردم عرب را دنبال می کنند. برخی پیگیر مطالبات عمومی همچون استخدامات و انتصابات و...هستند و گروه بعدی که دغدغه هویت خواهی دارند به دنبال فعالیت در حوزه میراث فرهنگی، آداب و رسوم و شعر و... هستند. در کشور دو دیدگاه وجود دارد. یکی هویت قومی را مضر و ضد هویت ملی می داند و با بوجود آمدن و ترویج آن مخالفت می کند که در دو سال اخیر وضعیت بهتر شده است. جریان دیگر هویت قومی را همراه با هویت ملی می داند. اسلام ثابت کرده که جهانی است و همه هویت ها را هضم می کند اما سوال ما این است که چرا تا کنون هویت عرب ایرانی هضم نشده است؟
وی توضیح داد: متاسفانه گاهی برخی موضوعات را می بینیم که به صورت محرز در مسائل تاریخی دست می برند. برای نمونه موضوع جهاد عشایر عرب و بنرهای نصب شده در شهر که باور کنید برای برداشتن این بنرها حدود 5 روز تماس مستمر از طریق سردار نقدی، شمخانی و... داشتیم تا توانتسیم انها را برداریم.
رئیس موسسه جمعیت اسلامی فعالان عرب استان افزود: ناگفته نباشد قوم عرب با سابقه تاریخی و فرهنگ و زبان مشخص اما مشکلاتی نیز داریم که برای اصلاح آنها نیاز به فرهنگ سازی است که این فرهنگ سازی متولی می خواهد و متولی آن چه کسی بهتر از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی.
اسدی نیا یادآور شد: ما دستمان خالی است. سازمان های مردم نهاد نیز همین وضع را دارند. فرهنگ سازی در کل کشور در حال برنامه ریزی است اما متاسفانه در اینجا وضعیت خوبی ندارد. عرب ایران حلقه ارتباطی خوبی میان کشور با کشورهای عربی منطقه است و باید از این فرصت بهره لازم را برد.
وی با اشاره به سطح کیفی اشعار عربی استان گفت: ما همه شیعه اثنی عشر هستیم و برای همه ثابت شده است. شعر ما خلاصه شده به موضوعات و مقولات خاص حماسی و... .شعری نیست که همپای احمد رامی یا نزار قبانی باشد. شعرای ما باید نگاه تحلیلی نسبت به وضعیت جامعه را در اشعار خود داشته باشند.
اسدی نیا توضیح داد: متاسفانه همیشه استانداری و ارگان های مختلف برای همنشینی با مردم عرب نشست هایی با شیوخ عشایر می گذارند و توجهی به نخبگان عرب ندارند. همچنین باید در این جلسات خانم های عرب نیز مشارکت داشته باشند. تاکید می کنم که کمیسیونی ماندگار تشکیل شود تا در این کمیسوین مسائل به تفصیل مورد بحث گذاشته شوند تا وارد فعالیت عملی شویم.
ولید آلبوناصر از فعالان رسانه و عضو شورای شهر شادگان نیز درباره دغدغه های مردم این شهر از لغو برخی برنامه های جشن و شادی انتقاد کرد و گفت: نگاهها به فعالیت های هنری بایستی اصلاح شود، مثلا شاعری اگر از دغدغه های جامعه بگوید او را شخصی سیاسی خطاب می کنند اما وقتی شمار زیادی از نخل ها می سوزند و یکی از مسئولان درباره این وضعیت سخنان شعار گویانه را مطرح می کند که به مراتب از حرف های شاعر تندتر است همه می گویند عجب مسئول جسوری و...
وی در خطاب به مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گفت: درخواست می کنم تصویری از ملافاضل سکرانی را در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی نصب شود.
نیاز به نگاه راهبردی
لفته منصوری دانش آموخته جامعه شناسی که در این جلسه حضور داشت با اشاره به جامعه شناسی هنر توضیح داد: وقتی ما از جامعه شناسی هنر سخن می رانیم در حقیقت در جستجوی خاستگاه تاریخی و اجتماعی هنر در متن و بطن جامعه شیعی، ایرانی و خوزستانی خودمان هستیم. جامعه دیگر شعار «هنر برای هنر» را بر نمی تاید. باید تلاش کنیم که هنر «مخاطب سازی» کند. اینکه سینما جایگاه خودش را در بین طبقه متوسط جامعه حفظ کرده و یا تئاتر محدود به نخبگان است. دردی از جامعه دوا نخواهد شد. مخاطب سازی را به مثابه پروسه عمل اجتماعی و نه پروژه باید دید. مدیریت فرهنگی و مشارکتی باید جایگزین کنترل دولتی، تولید فرهنگی و هنری را راهبری کند. البته من اعتقاد دارم که اعتلای هنر به تلاش جمعی فرهیختگان جامعه نیاز دارد و مسئولان دولتی فقط حرکت آن را کُند یا تُند می کنند.
منصوری با تاکید بر تعهد به جامعه افزود: هنر علاوه بر اینکه باید متعهد به ارزشهای اسلامی و انقلابی باشد. نسبت به جامعه مسلمان که تحصیل حاصل است هم متعهد گردد. جامعه اسلامی متغیر مستقل است و هنر متغیر وابسته است. بنابراین دردها و رنج ها، شادی ها و خوشی های جامعه باید در هنر بازتاب بلکه بازتولید شود. هنری که نتواند اثر قابل اعتنایی در باره بیکاری جوانان ارائه دهد! هنری که از طرح فساد ساختاری اظهار عجز می کند! هنری که نتواند دغدغه های روان شناسانه انسان مسلمان معاصر را واگویه کند، هنر عقیم و سترونی است.
وی گفت: یکی از خطاهای ما در بررسی مسائل، نگاه به موضوع از فاصله خیلی نزدیک است. متاسفانه از نظر مکانی از یک محدوده کوچک و از نظر زمانی مقطعی کوتاه را در نظر می گیریم. نگاه راهبردی به ما آموزش می دهد که جزء نگر نباشیم. مدیریت فرهنگی باید جامع نگر، نظریه محور، تحول خواه، جستجوگر، تعامل طلب و سیستمی باشد. مطالبات قومی را باید از منازعات قومی جدا کرد. اقوام حق دارند در چارچوب وحدت ملی و میهنی خود مطالبات فرهنگی و هنری خود را داشته باشند.
این نویسنده و منتقد گفت: قوم عرب خوزستانی که یکی از اقوام مجاهد و ایثارگر ایرانی است و همواره در راستای دفاع از آرمانهای اسلامی و ملی مبارزه کرده و بهترین ها را تقدیم کرده است. نسبت به میراث فرهنگی و هنری خود حساس است و این مطالبه در چارچوب ساخت و بافت ایرانی – شیعی قابل تحقق است. کما اینکه این قوم در ارتباط با سایر اقوام ایرانی رنگین کمانی از جلوه های زیبای فرهنگی و هنری را خلق کرده است.
منصوری همچنین با اشاره به شعر و موسیقی گفت: توجه و اعتنا به هنرهای نمایشی و تجسمی عربهای خوزستان مانند سایر اقوام جزء وظایف ذاتی دستگاههای فرهنگی و هنری است و خوشبختانه فعالیت های خوبی در گذشته و حال انجام شده است. گرچه باید با مشارکت هر چه بیشتر هنرمندان و فرهیختگان، هنر ناب اسلامی و ایرانی تجلی بیشتری پیدا کند و طبیعتا هنرمندان عرب ایرانی بهترین سفیران این هنر در جهان عرب خواهند بود. اما من روی دو رشته شعر و موسیقی که اقبال عمومی بیشتری در میان طبقات و اقشار مختلف مردم عرب خوزستان دارند تاکید بیشتر می کنم. این دو رشته مخاطبان افزون تری در شهرها و روستاها دارند. بنابراین پیشنهاد می کنم در سه حوزه 1) پژوهش 2) آموزش 3) اجرا؛ برنامه ریزی و کار هدفمند و زمان مند شود. البته مشارکت فعال هنرمندان با مسئولان فرهنگی شرط موفقیت کارها خواهد بود.
چرا تفکیک جنسیتی؟
محمد علی موسوی از فعالان عرصه تئاتر افزود: در حوزه آموزش به جا و مکان برای تمرین نیاز داریم. همچنین چرا در برخی فرهنگسراها تفکیک جنسیتی می شود و ما با این روش نمی توانیم تئاتر اجرا کنیم. ما توانایی آموزش تئاتر را به صورت حرفه ای داریم و تنها نیازمند یاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم.
افزایش سهم مشارکت، راهکاری برای رفع موانع
قاسم منصور آل کثیر نیز ضمن تشکر از مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برای برگزاری این نشست گفت: لازم است از مدیریت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان برای همراهی کردن ما در اجرای برنامه‌های فرهنگی تشکر کنم.
آل کثیر با اشاره به برخی سخنان مطرح شده در جلسه افزود: ابتدا در پاسخ به توضیحات برخی دوستان دعوت شده در جلسه ازجمله خانم ساکی که درباره لزوم راه اندازی موسسه بانوان عرب صحبت کردند لازم به توضیح است که هیچ محدودیتی برای راه اندازی موسسه برای بانوان عرب وجود ندارد و مشکل در این است که مطالبه ای جدی در این خصوص دیده نشده است.
این فعال فرهنگی و رسانه ای افزود: اگر هم درخواستی وجود داشته به طور جدی پیگیر نشده است. ما نباید تنها خواستار راه اندازی موسسه و... باشیم. خودمان باید قدم برداریم و اقدام به راه اندازی موسسه کنیم.
آل کثیر همچنین گفت: شخصا تا کنون طی چند سالی که در حال فعالیت هستم هیچگونه محدودیتی در اجرای برنامه‌های عربی را از سوی ارشاد ندیدم. این به معنای نبود مشکل و سنگ اندازی‌ها در اجرای برنامه نیست اما ارشاد تا جایی که توانسته ما را همراهی کرده است. اگر محدودیتی در برخی برنامه ها دیده می شود به نظرم مخالفت‌های شخصی است و سیستم مشکلی با برنامه های فرهنگی ندارد.
وی گفت: برخی دوستان نیز خواستار برگزاری جشنواره تئاتر و موسیقی و... هستند اما ما باید به نسبت شرایط موجود مطالبات خود را مطرح کنیم. با توجه به موقعیت شغلی ام می دانم که ارشاد به لحاظ اقتصادی از چنین برنامه هایی حمایت نمی کند و برای مثال یکی از ادارات ارشاد در شهرستان ها به دلیل بدهی، برق آن اداره قطع شد. اما راهکارهایی دیگری وجود دارد.
آل کثیر توضیح داد: به نظرم به نسبت شرایط موجود لازم می بینم اداره ارشاد "مشارکت" فعالان عرب را در تمامی برنامه هایش به طور عادلانه افزایش دهد. ما تنها خواستار افزایش سهم مشارکت هستیم. چه برنامه هایی مثل "خوزخند" باشد چه برنامه های رونمایی کتاب و...
وی گفت: متاسفانه نگاه به فعالیت فرهنگی عربی نگاهی تقلیل گرایانه است به این صورت که اگر خواستار برنامه ای عربی در کنار دیگر برنامه های جاری سازمان باشیم پاسخ می دهند که برنامه ای برای اقوام به صورت جداگانه وجود دارد و این طرح را در برنامه اقوام برگزار می کنیم. در واقع برنامه عربی را تنها در یک زمان خاص و در برنامه ای خاص که احتمالا سالی یک بار باشد و تحت عنوان جشن اقوام و... برگزار می کنند. در صورتی که این رویه باید اصلاح شود و مشارکت در همه برنامه ها به صورت یکسان برای فعالان عرب در نظر گرفته شود.
آل کثیر گفت: سابقه همکاری فعالان فرهنگی عرب نشان داده است که مشارکت آنها کاملا خود انگیخته است و در این نوع از مشارکت است که ابداع و خلاقیت خود را نشان می دهد. بی شک تلاش برای ارتقا سطح فرهنگی یک قوم در نهایت منجر به ارتقا سطح فرهنگ استان می شود و این دغدغه ها در راستای همگرایی بیش از پیش مردم با دولت و بلعکس است.
این فعال فرهنگی یادآور شد: در فرهنگ عربی ایرانی ذخایر عظیمی داریم که می توان از آنها بهره برد. برای نمونه یکی از ترانه های مشهور جهان عرب به نام "فوگ النخل فوگ" به سبک حویزاوی که یکی از سبک های موسیقی همین منطقه است ساخته شده و باید به وجود چنین توان و ذخیره فرهنگی در استان بالید و از آن بهره لازم را برد. اما متاسفانه کمتر کسی از وجود چنین سبک هایی در استان و کشور با خبر است و کمتر کسی می داند که گروهی به همین نام داریم که با هزینه های شخصی در تلاش برای احیای این نوع موسیقی هستند. همانطور که گفتم با دعوت به مشارکت بخش زیادی از دغدغه های ما حل می شود و گروه های موسیقی و تئاتر و ... بیشتر دیده می شوند.
با انتقال تئاتر عربی به مرکز استان موافق هستم
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خوزستان نیز در پایان اظهارات دعوت شدگان توضیح داد: امروز تصویر کاملتر و شفاف تری برایم بوجود آمد و این نشست و گفتگوها کمک می کند تا فهم ما نسبت به مشکلات بازتر شود برای رفع موانع و مشکلات.
همایون قنواتی افزود: بخش مهمی از موانع مطرح شده قابل حل است و مسئله جدی ای نداریم. بخش دیگر موانع گریبانگیر همه هنرمندان استان است ازجمله نبود مکان مناسب و تجهیزات و... که پیگیر رفع آنها هستیم.
قنواتی اظهار کرد: ما هر چقدر به هویت قومی بها دهیم هویت ملی را تقویم کردیم. و تضعیف هویت قومی نیز تضعیف هویت ملی است. در کشورما دین اسلامی و اعتقادات مشترکی که داریم عامل اصلی پیوند ما است.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: مهم نیست چه زبانی داریم اما روح و قلب و جان ما اسلامی ایرانی است. برخی بر اساس آموزه های غربی می خواهند فضای تبعیض آمیزی ایجاد کنند اما واقعیت این است که موقعیت های مشترک اجتماعی وجود دارد و و اگر کاستی و ضعفی باشد برای همه ما است.
قنواتی گفت: اما در حوزه فرهنگ حق مردم و اقوام است که فرهنگ خود را غنی کنند. ما دعوت می کنیم که فعالیت های فرهنگی عربی در سایر زمینه ها انجام شود. چه ایرادی دارد خبرگزاری عربی داشته باشیم. روزنامه عربی، نمایش های عربی و... و ما از همه این برنامه ها حمایت می کنیم. هر چقدر موسسات فرهنگی، هنری و قرآنی فعالیت کنند مورد حمایت دولت قرار می گیرند.
وی یادآور شد: اشاره به اینکه در برخی شهرستان ها مجوزهای مراسم را لغو می کنند باید توضیح بدهم که این مشکل فقط مختص سوسنگرد یا شادگان نیست، همین موضوع در دزفول، بهبهان و شهرستان های دیگر نیز اتفاق افتاده است. تا کنون به هیچ برنامه فرهنگی نگاه امنیتی نشده است و کسی به ما نگفته که برنامه ای باشد یا نباشد، اجرا شود یا اجرا نشود.
قنواتی با بیان اینکه در همین جلسه قاسم آل کثیر حضور دارد و می داند که به همه درخواست برنامه های عربی از جمله برنامه روز جهانی زبان مادری، برنامه فرسان الشعر، برنامه جشن گرگیعان، مسابقات شعر رمضان و .... مجوز دادیم و اتفاقا به خوبی اجرا شدند افزود: وقتی نظام مجوز می دهد یعنی همه نهادهای مرتبط با موضوع همچون دستگاه های سیاسی، امنیتی، اجتماعی، فرهنگی و... اجرای این برنامه را تایید کرده اند. باید بگردیم ببینیم چه کسی یا افرادی بر خلاف قانون ما عمل می کنند که منجر به برگزار نشدن برنامه می شود؟
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: اظهارات برخی از دوستان در حوزه شعر نیز درست است و من نیز در این زمینه هم نظر دوستان هستم که شعر باید پویا باشد. نباید اشعارمان معطوف به نظام های قدیمی همچون دوره فئودال باشد. مثلا موسیقی هایی همچون دایه دایه وقت جنگ است و... مربوط به دوره های پیشین دارد و باید نگاه به روزتری به شعر داشته باشیم. ادبیات ما باید همگام و همراه با دغدغه های امروزی ما باشد.
قنواتی با اشاره به جشنواره سالانه تئاتر عربی خوزستان گفت: در خصوص انتقال تئاتر عربی به مرکز استان موافق هستم و اتفاقا این تئاتر قابلیت منطقه ای شدن را نیز دارد. همچنین برای تشکیل یک کمیسیون یا مجموعه ای از فعالان برای هم اندیشی های مستمر در خصوص برنامه های جاری نیز حمایت می کنم.
به گزارش خبرنگار ما، مقرر شد این جلسات با طیف های مختلف و افراد دیگری از فعالان عرب هماهنگ و برگزار شود. این برنامه با مدیریت و هماهنگی عادل حیدری مشاور مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در امور بین الملل برگزار شد.
منبع: تابناک
