همدان دارای صنایع دستی متعددی است که به حق آنها را باید شناسنامه این استان دانست، توجه به آنها می‌تواند موجب ایجاد اشتغال، ارزش افزوده و معرفی همدان به دنیا شود اما در این حوزه کارهای اساسی صورت نگرفته است.
به گزارش فارس ، استان همدان به واسطه تمدن و تاریخ کهن و برخورداری از طبیعت بکر و دیدنی و همچنین فرهنگ غنی و داشتن صنایع دستی مختلف جایگاه ویژه‌ای در کشور و نزد اهالی فرهیخته و اهل فرهنگ دارد.
به همین دلیل، همدان سال‌هاست که عنوان پایتخت تاریخ و تمدن را دارد، هرچند این عنوان تنها در راستای سخنرانی مسئولان به کار گرفته می‌شود و کاربرد دیگری نداشته و کمک چندانی به پیشرفت استان نکرده است.
*صنایع دستی همدان در مقام دوم کشوری
استان همدان پس از جاذبه‌های تاریخی، باستانی، طبیعی و فرهنگی دارای صنایع دستی و تولیدات منحصر به فردی است که در سال‌های اخیر نیز تعدادی از این صنایع دستی تولید دیار الوند مهر اصالت گرفتند.
صنایع دستی در استان همدان با توجه به جغرافیای استان از تنوع خاص و قابل توجهی برخوردار است.
صنایع دستی در استان، بنا بر آمار اداره کل میراث فرهنگی همدان به عنوان یکی از استان‌های فعال در رشته‌های صنایع دستی در حدود 150 رشته است که از این میان 130 رشته به صورت فعال و نیمه فعال هستند و 20 رشته منسوخ شده است.
همچنین بر اساس آمار استان همدان مقام دوم را در زمینه صنایع دستی در کشور دارد.
*تنوع صنایع دستی در همدان دیدنی است
قالیبافی، چرمسازی، سفالگری، صنایع دستی چوبی، پوسین‌دوزی، گلیم‌بافی، گیوه‌بافی، حجاری، شیشه‌گری دستی، حصیربافی و نساجی سنتی از جمله صنایع دستی است که در نقاط مختلف استان وجود دارد و در این رشته‌ها هنرجویان بسیاری زیر نظر اساتید این هنرها مشغول به فعالیت و یادگیری صنایع دستی هستند.
برخی از صنایع دستی در استان همدان اکنون با رونق گذشته دنبال نمی‌شوند و دیگر از آن همه کارگاه و هنرمند شاید خبری نباشد اما نام هنرهایی همچون چرمسازی و دیگر هنرهای دستی همچنان با نام همدان گره خورده و هنوز هم در کشوری با نام همدان شناخته می‌شود.
در خصوص چرمسازی در استان همدان می‌توان گفت که رونق آن از سال‌های 1340 به بعد بوده و در گذشته نیز در شهرهای ملایر و نهاوند نیز دباغخانه وجود داشته است و در شهر همدان نیز سه دباغخانه «سنگ شیر»، «قانتور» واقع در بلوار سفید آبی و «آقایی» واقع در بلوار سفید آبی وجود داشته که متاسفانه پس از گذشت زمان دباغخانه سنگ شیر و قانتور به مرور تعطیل شده و از بین رفته‌اند.
فقط دباغخانه آقایی با 35 حجره قدیمی به صورت نیمه‌فعال است، پوست‌های گاو و گوسفند از شهرهای استان به این دباغخانه منتقل می‌شوند که اندکی از آنها به مصرف کارگاه‌های شهر همدان می‌رسد.
همچنین کارخانه چرم الوند همدان نیز در شهرک صنعتی ویان، واقع در ابتدای جاده تهران فعال است.
چرم دستی تولید شده توسط سراج به مصرف تولید انواع محصولات اعم از کیف، کفش، کمربند و بعضی وسایل مورد نیاز شهرنشینان و روستاییان می‌رسد.
*کلاس‌های صنایع دستی، ایجاد شغل می‌کند
در زمینه چرمسازی اتفاق قابل توجهی که در استان رخ داده، حضور اداره فنی و حرفه‌ای و همچنین برگزاری کلاس‌های مختلف آموزشی در این زمینه است که نتایج مثبتی را در شهرستان‌ها به دنبال داشته است.
نرگس عطایی نوجوانی که در این کلاس‌ها حضور داشته و چرمسازی را با علاقه دنبال می‌کند درباره این کلاس‌ها می‌گوید: خیلی دوست داشتنی بود، هیچ وقت فکر نمی‌کردم که بتوانم در خانه با وسایلی ساده مانند چرم و چسب و نخ و سوزن‌های مخصوص، کیف پول و کیف موبایل و دیگر وسایلی را درست کنم که مورد توجه دیگران نیز قرار گیرد.
این هنرمند نوجوان با شور و اشتیاقی وصف‌نشدنی از هنری که یاد گرفته حرف می‌زند و ساخته‌های دست خود را با وسواسی قابل توجه نشان می‌دهد و بیان می‌کند: اولین بار وقتی کیف پول درست کردم و با خودم به مدرسه بردم همه همکلاسی‌هایم خواستند که برای آنها هم درست کنم و تاکنون بسیاری کیف پول درست کردم و به همکلاسی‌هایم فروخته‌ام.
وقتی با شوق از هنر خود و فروش دستسازههایش سخن می‌گوید می‌توان این را درک کرد که این دختر نوجوان از هم اکنون شغلی برای خود دست و پا کرده و همچنین لذت درآمد حلال را نیز چشیده است.
*صنایع دستی همدان برند ندارد
تولید انواع صنایع دستی با استفاده از چوب نیز از دیرباز در استان همدان به ویژه مناطق ملایر، تویسرکان، سرکان رواج داشته است.
صنایع دستی چوبی شامل خراطی، نازک‌کاری، منبت‌کاری و معرق‌کاری است که در این استان خراطی و به ویژه منبت‌کاری بیشتر رواج دارد.
گفتنی است طی سال‌های اخیر منبت‌کاری در تویسرکان و جوکار ملایر رونق بسیار چشمگیری یافته و البته در این میان نبود برند استانی برای این صنعتگران مشکلاتی را پدید آورده است.
این نکته همواره از سوی منبت‌کاران عنوان شده که تولیدات ما را به نام تهران به فروش می‌رسانند.
حال که منبت‌کاری ملایر در حوزه برند و نام و نشان شناخته شده نیست، باید در این حوزه مدیران و متولیان امر فکری به حال یک برند استانی کنند و مقدمات صادرات این گونه صنایع دستی از استان به دیگر استان‌ها و یا کشورهای همسایه با نام همدان را فراهم کنند.
*سفال همدان فراموش نشود
در این میان اما یکی از اصلی‌ترین صنایع دستی استان همدان، سفالگری لالجین است که می‌توان آن را شناسنامه پایتخت تاریخ و تمدن نام نهاد چراکه در اکثر نقاط دنیا شناخته شده است.
سفال لالجین اما این روزها حال زیاد مناسبی ندارد و کارگاه‌های سفال لالجین به دلیل واردات غیر منطقی و نامناسب سفال چینی رو به تعطیلی می‌رود و این مهم یکی از دغدغه‌های بزرگ هنرمندان این عرصه است.
البته در این میان مسئولان کشوری و استانی نیز در برخی موارد در مواجهه با این صنایع دستی غفلت‌هایی داشته‌اند تا آنجا که در سال‌های اخیر شاهد برگزاری دوسالانه سفال ایران به میزبانی سمنان و دیگر شهرها بوده‌ایم و یا در جشنواره‌های مختلف صنایع دستی جایی برای سفالگران لالجینی نبوده است.
