زندگی مردم سیستان و بلوچستان سالهاست با پدیده ریزگردها گره خورده است و هیرمند و هامون که روزگاری منشاء زندگی در شرق کشور بودند امروز به کانون شن و گرد و غبار تبدیل شده اند.
به گزارش (ایسنا) منطقه سیستان و بلوچستان، خشک شدن رودخانه هیرمند و به دنبال آن خشکیدن تالاب بین المللی هامون بادهای 120 روزه سیستان را به بیش از 160 روزه افزایش داده است و در حال حاضر بستر خشک هامون بلای جان مردم این دیار شده است.
توفان های 120 روزه سیستان و پدیده گرد و غبار سالیان درازی است که بر پهنه این سرزمین سایه گسترانده و زندگی مردم را از جهات مختلف اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی تحت تاثیر قرار داده و سبب مهاجرت شمار زیادی از مردم در این منطقه شده است.
از بیماری تنفسی و چشمی تا رواج افسردگی
توفان های بزرگ گرد و خاک غلظت گرد و غبار پراکنده در هوا را به حدی می رساند که زندگی عادی مردم منطقه را مختل کرده و سبب گسترش بیماری های تنفسی، ریوی و آلرژی شده است.
بارها دیده شده که توفان ها خانه های روستاییان ساکن این منطقه را در زیر تپه های شن و ماسه بادی مدفون و عرصه را بر مردم آن تنگ کرده است.
بارها دیده شده که توفان ها خانه های روستاییان ساکن این منطقه را در زیر تپه های شن و ماسه بادی مدفون و عرصه را بر مردم آن تنگ کرده است.
خانه های روستایی و در محاصره شن های روان، کاهش دید تا شعاع چند متری، شیوع بیماری های چشمی و تنفسی و به گفته برخی کارشناسان بهداشتی و درمانی رواج افسردگی تنها بخشی از مشکلات بوجود آمده برای ساکنان سیستان است.
مدفون شدن زمین های کشاورزی زیر تپه های شن روان، ورود شن روان به داخل منازل روستاییان و شهرنشینان، بسته شدن راههای ارتباطی و بروز خسارات متعد به بخش های مختلف زیر بنایی گوشه ای از اثرات مخرب توفان و حرکت شن های روان در سیستان است.
توفان و گرد و خاک فعالیت های روزانه مردم شهرستان هیرمند را تحت شعاع قرار داده و ادارات و بازار به حالت نیمه تعطیل درآمده اند.
نجات منطقه از بحران خشکسالی و توفان های شن بستگی به پر آبی تالاب بین المللی هامون و احیای کشاورزی دارد.
مشکلات ریوی،بالاترین آمارسل در کشورمربوط به این استان است و دلیل بالابودن این آمار چیزی نیست جزء ریزگردههایی که اکثر روستاهای سیستان و شهروندان با آن مواجه هستند مشکلات بینایی یکی دیگر از مواردی هست که باعث خراب شدن چشم می شود و دلیل آن ریزگردها می باشد.
مردم منطقه سیستان آرزوی دیرینه دارند تا مسئولین استان و کشور برای رفع این مشکل چاره اندیشی کنند.
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان در رابطه با وزش بادهای سیستان گفت: بادهای 120روزه تحت تاثیرالگوهای سینوپتكی منطقه ای تشكیل شده و تداوم یافته كه موجب حركت ماسه‌ها می شود و دریاچه هامون قوی ترین باند حركت ماسه را در سیستان تغذیه می كند.
دكترمحمود خسروی درگفت گو با ایسنا افزود: اقلیم دشت سیستان با بالا بودن درجه حرارت بخصوص طی دوره وزش بادهای 120 روزه، قطع منابع بارش و خشكی فیزیكی محیط همراه است.
وی تصریح كرد: این عوامل باعث مهیا شدن شرایط جوی مناسب وزش بادها شده و با وجود كاهش رطوبت در رسوبات خشكیده در یك محیط دریاچه ای، امكان تغذیه توفان های گرد وغباری همزمان با وزش بادها را فراهم می سازد.
خسروی درادامه گفت: با توجه به پژوهش های به عمل آمده مشخص شده كه مهمترین منبع اولیه و تغذیه توفان‌ها بستر خشكیده هامون پوزك است.
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان وبلوچستان بیان كرد: حاشیه غربی هامون هیرمند وبسترشیله با تغذیه یك مسیركاملا شمالی و جنوبی باعث هدایت گرد وغبار به مسیر اصلی زاهدان به زابل شده و گرد وغبار را روی ارتفاعات مرزی ایران نیز گسترانیده است.
وی اظهارکرد: باند وسیع اصلی حركت ماسه كه ازبسترهامون پوزك و حد فاصل تا هامون صابری تغذیه شده وبه صورت مسیرشمالی به سمت جنوب هدایت شده ونهایتا به 2 شاخصه تقسیم می شود.
خسروی گفت: با جریان بادهای 120 روزه و خشكی هامون بخش اعظم مركزی و شرقی دشت سیستان در زیر انبوهی از غبارات ناشی از حركت ماسه های روان ناپدید شده است.
عضو هیات علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان گفت: با توجه به شدت آلایندگی وجنس ذرات معلق حفظ حداقل استانداری های بهداشتی می توان از بروزبسیاری از مشكلات تنفسی و ریوی جلوگیری كرد.