به گزارش تابناک کردستان، در دل تپه‌ای «U» شکل و بر فراز استقرارگاهی وسیع قرار گرفته است؛ قلعه حکومتی غرب کشور «قلعه ایمام مریوان» که قرن‌ها یکی از مهمترین مراکز حکمرانی ایران در سرحدات غربی کشور به شمار می‌آمده و تا سال 1066 هجری حیات در آن جریان داشته است.
هر چند براساس شواهد باستان‌شناسانه این قلعه – شهر در اثر زلزله ویران شده و در شرایط حاضر هم قلعه و هم استقرارگاه مرتبط با آن به تپه‌ای باستانی تبدیل شده‌اند.
کاوش باستان‌شناسی در این قلعه - شهر حکومتی در استان کردستان در طول حدود چهار ماه پیش آغاز و پس از 45 روز به پایان رسید، منطقه‌ای که با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و همکاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان و شهرستان مریوان، شهرداری و شورای اسلامی شهر مریوان و توسط تیم باستان‌شناسی دانشگاه تهران انجام شد و در نهایت منجر به خارج شدن، مسجد و مدرسه کهن این محوطه تاریخی و یکی از مهمترین مراکز آموزشی غرب ایران و شمال عراق از دل خاک شد.
این قلعه - شهر که بر فراز استقرارگاهی وسیع (یک شهر) در مجاور شهر فعلی مریوان قرار دارد، قرن‌ها یکی از مهمترین مراکز حکمرانی ایران در سرحدات غربی کشور به شمار می‌آمد و تا سال 1066 هجری حیات در آن جریان داشت. در شرایط حاضر میز قلعه و استقرارگاه مرتبط با آن همگی به تپه‌ای باستانی تبدیل شده است.
در واقع از شاخصه‌های این قلعه - شهر، که آنرا از سایر قلعه‌های حکومتی متمایز می‌کند، وجود مدرسه و مسجدی بود که نزدیک 300 سال از مهمترین مراکز آموزشی غرب ایران و شمال بین النهرین محسوب می‌شد و علمای شهیر فراوانی از آنجا فارغ التحصیل شدند.
هیئت باستان شناسی دانشگاه تهران به سرپرستی دکتر حسن کریمیان توانست، در نخستین فصل از کاوش، این مسجد و مدرسه را از زیر خاک خارج کند.
دکتر کریمیان در گفت و گو با ایسنا یکی از اهداف این طرح را آگاهی از وضعیت یکی از بزرگترین و مشهورترین قلعه - شهرهای غرب کشور و حفاظت پیشگیرانه از تعرضات معدن سنگ و دانشگاه آزاد به این محوطه‌ی تاریخی می‌داند.
وی حتی با تاکید بر این‌که سازه کشف شده زمینه بهره‌برداری‌های آینده از این مسجد را فراهم می‌کند، ادامه داد: اقدامات اولیه حفاظتی برای حفاظت آثار مکشوفه از آفت‌های محیطی در این منطقه به انجام رسیده است و براساس جلسه‌ای که با فرماندار و شهردار مریوان در این زمینه برگزار شد، تصمیم گرفته شد تا پس از ارایه نقشه سه‌بعدی مسجد و مدرسه مکشوفه از طرف سرپرست هیئت و شهرداری با هماهنگی مدیریت میراث فرهنگی استان نسبت به ساخت سازه‌ای سبک روی بنا اقدام شود تا آنها را از تابش آفتاب و بارش‌های سالانه مصون کند.
وی تاکید کرد: با توجه به اقدامات مخرب معدن سنگ و طرح توسعه فیزیکی دانشگاه آزاد مریوان، ضرورت دارد تا در صورت موافقت پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور، دانشگاه تهران با فوریت نسبت به تعیین حریم این محوطه وسیع فرهنگی اقدام کند.
از سوی دیگر با توجه به مهم بودن این محوطه تاریخی، تفاهم‌نامه‌ای میان دانشگاه تهران و شهرداری مریوان؛ برای استمرار کاوش در این شهر باستانی تا ده سال آینده و تامین هزینه کاوش‌ها توسط شهرداری مریوان امضا شد.
همچنین تصمیمی گرفته شده تا در پایان کاوش‌ها این سایت باستانی منحصر به فرد به عنوان پایگاه پژوهشی غرب کشور و یک پارک موزه مورد استفاده قرار گیرد.
براساس این تفاهم‌نامه معاونت پژوهشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تهران هر ساله قبل از نوروز برنامه پژوهش‌های باستان‌شناسی فصل آینده خود در قلعه ایمام مریوان را به شهرداری ارائه و پس از ابلاغ اعتبار آن توسط شهرداری نسبت به گرفتن مجوز از سازمان میراث فرهنگی و اجرای کاوش با بهره‌گیری از اساتید مجرب و دانشجویان باستان شناسی مبادرت کند.
همچنین معاونت پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران باید نسخه‌ای از کاوش‌های سالیانه خود را در این سایت به شهرداری ارائه داده و شهرداری نیز نسبت به دستاوردهای هر فصل نسبت به چاپ کتابی در این خصوص اقدام کند.
