شهر قم از نظر سست بودن ساختمان‌ها دومین شهر در کشور است و آمار ساختمان‌های غیر مستحکم این شهر از میانگین کشوری 23 درصد بالاتر است.
به گزارش تابناک قم، قدم که درون شهر می‌گذاری و از محله‌های مختلف عبور می‌کنی ممکن است ناخودآگاه به مکان‌هایی برسی که چشم‌هایت از حیرت خیره شود و با خود می‌گویی یعنی بعد از گذر این همه سال ممکن است هنوز دیوار خانه‌ای از خشت و گل باشد و یا جملاتی از زمان انقلاب بر دیوارها به یادگار مانده باشد. در تعجب می‌مانی وقتی می‌بینی کوچه‌هایی بس باریک در شهر و البته یک کلانشهر جا خوش کرده‌اند که حتی عبور یک ماشین از آن امکان پذیر نیست و این یعنی، شهر در مقطعی از زمان به خواب رفته است....
شهر قم شهری است با قدمتی کهن و دیرینه که حتی برخی از سکونت‌گاه‌های فعلی آن که هنوز مردم در آن زندگی می‌کنند بیش از 100 سال قدمت دارد!
اگرچه قدمت این شهر قابل تمجید و نکوست اما باید دانست که وجود بافت‌های فرسوده در شهر نقشی منفی در اذهان باقی می‌گذارد که ممکن است به اصالت، فرهنگ و مذهب حاکم بر این شهر لطمه وارد سازد. همچنین وجود ساختمان‌های غیر مستحکم و قدیمی خلاف روش‌های مدرن مدیریت شهری است و وجود این مناطق در شهر آسیبی جدی بر پیکر معماری نوین شهری می‌زند.
البته قابل ذکر است که بافت تاریخی بخش گسترده‌ای از بافت فرسوده قم را تشکیل می‌دهد که از ارزش فرهنگی ویژه‌ای برخوردار است و تخریب کردن آنها یعنی خط کشیدن بر میراث‌های معنوی و فرهنگی این خطه از سرزمین‌مان که لازم است با حفظ و مرمت آنها این میراث‌های فرهنگی را به آیندگان انتقال بخشیم.
با این حال طبق گفته مسئولان، شهر قم دارای 13 هزار هکتار محدوده قانونی است که از این میزان مساحت هزار و 74 هکتار به مصوبه سال 85 مربوط است و بافت فرسوده مساحتی حدود هزار و 760هکتار و منازل مسکونی فرسوده و بدون کیفیت هزار و 500 هکتار را شامل می‌شود. همچنین قابل ذکر است که مناطق یک، 3، 6 و 7 از جمله مناطق دارای بافت فرسوده هستند که البته مناطق 3 و 6 از وضعیتی مطلوب‌تر برخوردار هستند اما همچنان جای کار بسیار است و توجه ویژه‌تری را می‌طلبد. پس از یزد شهر قم از نظر سست بودن ساختمان‌ها دومین شهر در کشور است و آمار ساختمان‌های غیر مستحکم این شهر از میانگین کشوری 23درصد بالاتر است که همه این‌ها حاکی از وضع تاسف بار ساختمان‌های شهر است.
بی‌اعتباری سد راه شد
بر این اساس مسئولان شهری قم به دنبال ایجاد راهکاری برای بازسازی مناطق فرسوده شهر بوده‌اند و تا به حال اقداماتی در این خصوص صورت گرفته است اما متاسفانه تا کنون عدم اختصاص بودجه مناسب مانع و سد راه، حل این مسئله شده است.
رضا جانقربان سرپرست امور شهرسازی و معماری شهرداری قم در این زمینه به خبرنگار فارس گفت: تابه حال با اختصاص بودجه و اعتبارات اقداماتی برای مناسب سازی بافت‌های فرسوده صورت گرفته است.
وی بیان کرد: در مناطقی از جمله خیابان‌های کاشانی، هفت‌تیر، روحانی و عمار یاسر مسائل ترافیکی مدنظر بوده است که شهرداری در این زمینه ورود کرده است.
وی چهل اختران و دروازه ری را از دیگر پروژه‌های مدنظر عنوان کرد و گفت: هزینه این دو پروژه حداقل 400 میلیارد ریال است که از این رو اعتبارات ویژه‌تری را می‌طلبد.
جانقربان افزود: حدود هشت پروژه توسط شهرداری قم در زمینه‌های بافت فرسوده، تاریخی و سکونت‌گاه‌های غیر رسمی در راستای بازسازی و مرمت شهری مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است که به اعتبارات و ورود سرمایه گذاران نیازمند است.
وی گفت: افزون بر این پروژه‌ها، در راستای اجرای طرح باز آفرینی پایدار شهر فعالیت‌هایی به شکل موضعی و موضوعی انجام شده که در این خصوص با شرکت عمران معصومیه برای جذب سرمایه گذار جلسه‌هایی برگزار شده است.
لزوم پیشتازی اصول فرهنگی و مذهبی در احیای بافت فرسوده بر اقتصاد
همچنین محسن بهشتی معاون عمرانی استاندار قم در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه یک ششم از شهر قم را بافت‌های فرسوده تشکیل می‌دهد، گفت: در شهرسازی داشتن نگاه کالبدی به بافت فرسوده مشکل ساز است.
وی به ویژگی‌های یک بافت فرسوده اشاره کرد و گفت: نفوذ پذیری بافت به گونه‌ای که امکان عبور خودرو وجود نداشته باشد و همچنین مستحکم نبودن و ریزدانگی از جمله خصوصیات این بافت‌هاست.
معاون عمرانی استاندار قم با بیان اینکه این ویژگی‌ها کالبدی است ادامه داد: لازم است که در این زمینه به دید فرهنگی و اجتماعی توجه کنیم.
وی با بیان اینکه استفاده از لفظ بافت فرسوده برای این مناطق صحیح نیست، ادامه داد: با اجرای طرح‌های نوین شهرسازی بافت‌های قدیمی و شیوه زندگی ساکنان آنها با چالش مواجه شده است.
بهشتی افزود: در منطقه عماریاسر و بلوار شهید روحانی اجرای این طرح‌ها سبب از بین رفتن دلبستگی ساکنان مکان‌های قدیمی شده و آنها را با مشکلاتی مواجه می‌کند زیرا هدف در اجرای طرح‌های این مناطق ترافیکی بوده است نه شهرسازی.
وی با جدی خواندن این نوع آسیب‌ها ادامه داد: اگرچه اجرای این طرح‌ها مثبت تلقی می‌شود اما می‌تواند مشکلاتی را بر زندگی ساکنان وارد کند.
معاون عمرانی استاندار قم با بیان اینکه آپارتمان سازی سبب اشراف داشتن به دیگر ساختمان‌ها و موجب ناراحتی برخی از افراد می‌شود، ادامه داد: نباید در احیای بافت فرسوده تنها دید اقتصادی مدنظر باشد بلکه اصول فرهنگی و مذهبی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
علاوه بر این باید گفت که شهرداری قم برای جلوگیری و مقابله با این مشکلات روش‌هایی همچون تخفیف عوارض و مالیات و همچنین حمایت از ساخت و ساز در بافت فرسوده را در نظر گرفته اما متاسفانه استفاده از این روش‌ها هم تا به حال نتوانسته مثمر ثمر باشد و به احیای بافت‌های فرسوده کمک کند و اصلاح بافت فرسوده نیازمند حمایت جدی دولت و ارائه تسهیلات و اعتبارات کافی و همچنین ورود سرمایه گذاران در این عرصه است.
متاسفانه در کشور ما در صورت وقوع بلایای طبیعی تمام اقشار و نهادها با اتحاد و دست در دست هم برای کمک به هم نوعان آسیب زده بسیج می‌شوند ولی ای کاش این مردمان قبل از وقوع فجایع همدل و همراه می‌شدند و برای مقاوم سازی و احیای بافت‌های فرسوده به کمک شهرداری می‌شتافتند و این نهاد را از حرکت لاک پشتی خود در مسیر احیای بافت فرسوده یاری می‌بخشیدند.
منبع: فارس
