مدت هاست که زندگی و یا سفر به شهر و دیار حضرت فاطمه معصومه (س) با پدیده ای ناگوار گِرِه خورده، همان که یادآور این مصراع از شعر حضرت مولاناست: «... زان که ز گفتگوی ما، گرد و غبار می رسد».
آخرین روز فروردین ماه امسال بود که استاندار قم در جلسه کارگروه آلودگی هوای استان در سالن امام جواد (ع) استانداری که با حضور افرادی از جمله ادارات کل منابع طبیعی و آبخیزداری، حفاظت از محیط زیست، معادن سازمان صمت و همچنین هواشناسی استان برگزار شد، مهلت یک ماهه ای برای شناسایی و اولویت بندی کانون های اصلی گرد و غبار استان تعیین کرد.
سیدمحمدتقی شاهچراغی در این نشست با تأکید بر تشدید آلودگی هوای استان در چند سال گذشته گفت: کانون گرد و غباری که بیشترین تأثیر را در شهر قم دارد باید شناسایی شده و در اولویت قرار بگیرد و تمام ظرفیت ها برای کنترل این کانون پای کار بیاید.
وی در این جلسه اشاره کرد که مردم از نظر اجتماعی گرد و غبار را نمی پذیرند.
او همچنین تصریح کرد که ما نباید صرفا به دنبال توسعه صنعتی و یا فقط اشتغال زایی باشیم، بلکه توجه به محیط زیست و زندگی مردم و آسایش آن ها از موضوعاتی است که باید در اولویت های ما باشد.
امروز دقیقا دو ماه از آن جلسه و یک ماه از آن مهلت، گذشته است و قمی ها و البته زائران حضرت کریمه اهل بیت (ع)، در همین مدت نه تنها روزهای فراوان گرد و خاکی و هُشدارهای سطوح رنگی مانند هشدار زرد و نارنجی، که طوفان گرد و خاک هم به خود دیده اند.
و اما آمار نیز بیانگر آن است که استان قم در 75 روز از سال 1401، یعنی بیش از یک پنجم سال با وضعیت ناسالم هوا دست و پنجه نرم کرده و البته طبق اعلام سازمان حفاظت از محیط زیست استان، تعداد روزهای ناسالم با شیب تندی در حال افزایش است و بدون شک مسئله گرد و غبار، یکی از چالش های بزرگ مدیریت استان در آینده نه چندان دور خواهد بود، البته طبق نظر کارشناسان این سازمان، برخی نقاط استان این قابلیت را دارند که نه تنها به کانون گرد و خاک برای همشهری ها، بلکه برای هم استانی های مجاور و یا حتی همه هموطنان تبدیل شوند.
این سازمان همچنین به صراحت هشدار داده که بروز زیاد پدیده گرد و غبار در فروردین و اردیبهشت ماه امسال، یک زنگ خطر جدّی است.
البته باید گفت این ضرب الاجل ها و هشدارها به تنهایی دردی از مردم دوا نمی کند، بلکه فقط وقتی ارزشمند خواهد بود که مجاوران و زائران حضرت معصومه (س)، تغییر محسوسی در این زمینه لمس کنند و حداقل در تنفّس خود دچار مشکل نباشند.
به هر حال قانون چنین پیش بینی کرده که مثلا اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری، مسئول اصلی در این قضیه است و البته مثلا کارگروه آلودگی هوای استان نیز باید به عنوان ناظر، عملکرد هر یک از نهادهای دخیل در این موضوع حیاتی را بررسی، موارد مثبت را تشویق و البته قصور و تقصیرها را توبیخ کند، ضمن آن که باید در این زمینه به مردم هم گزارش داد، اما دریغ از آن مثلا اجرا و دریغ از این مثلا نظارت.
در این بین، نمی توان از نقش سازمان مدیریت بحران کشور و ادارات کلی با همین عنوان در هر استان گذشت، اداراتی که ظاهرا اولویتی برای پیشگیری از مشکلات در موضوعات عمومی متصور نیستند و پس از تبدیل شدن مسائل و مشکلات به بحران، آنگاه تصمیم می گیرند که وارد میدان بشوند یا نشوند!
و اما یکی دیگر از عجایب روزگار در این موضوع آن است که برخی افراد، حل این معضل قم را به سفر استانی رئیس جمهور محوّل می کنند؛ گویی که خود استان از مدیریت این مسئله ناتوان است و حتما باید شخص رئیس جمهور بیاید تا تصمیمی برای این موضوع گرفته شود.
کوتاه سخن آن که موضوعاتی مانند آب و هوای کافی و سالم، مسئله ای حیاتی برای همگان است و بی توجهی یا خدای ناکرده سیاسی بازی در آن، گناهی نابخشودنی است و قطعا دودش به چشم خود ما خواهد رفت، ضمن آن که این عرصه علاوه بر ضرورت برنامه ریزی و توجه و دقت عینی و عملی مسئولان، نیازمند آموزش دائمی به مردم از سوی نهادهای فرهنگ ساز و البته رعایت نکات لازم توسط تک تک هموطنان است؛ چراکه جُز این، ضِمان آور و یادآور کلیدواژه «حق الناس» در زندگی اجتماعی خواهد بود.
