افزایش نگرانکننده بیماریهای غیرواگیر؛ ۸۵ درصد کشور را در معرض خطر قرار داده است
به گزارش خبرنگار تابناک از خوزستان، بهداشت یکی از شاخصهای مهم در توسعه یافتگی است که وضعیت بهداشت در سطح قابل قبول میتواند نویدبخش انسان سالم به عنوان محور توسعه باشد.
به منظور بررسی وضعیت خوزستان از نظر بهداشتی، گفت و گویی با مهرداد شریفی، معاون اجرایی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز، انجام دادیم.
وضعیت بیماریهای استان قبل و بعد از انقلاب
-جناب آقای دکتر، لطفاً یک تصویر کلی از بیماریهای استان ارائه دهید؟
تا قبل از انقلاب و حتی دهههای اول انقلاب، بیشترین مرگ و میر به دلیل بیماریهای واگیر بوده است. در بیماریهای واگیر شاید انسانها نقش چندانی نداشتهاند و عامل بیماریها ویروسها، باکتریها، قارچها و میکروبها بودهاند.
بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی، به دلیل توسعه امکانات زیرساختی، تغذیه بهتر و ارائه خدمات بهداشتی و درمانی حتی در دور دستترین روستاها، همچنین افزایش سواد سلامت، توسعه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و بحث واکسیناسیون، این الگو تغییر کرد. به طور مثال، ما ۱۰ الی ۱۲ بیماری را که با واکسن قابل پیشگیری هستند، در حال حاضر واکسینه میکنیم و به لطف خدا، بیماریهای واگیر بالای ۹۰ درصد کنترل شدهاند. یک سری بیماریهای نوپدید مثل سارس، ابولا، کرونا و اخیراً تب دانگی پس از مداخله حذف میشوند.
چالشهای بیماریهای غیرواگیر
- شرایط ما اکنون در حوزه بیماریهای غیرواگیر چگونه است؟
چالشهایی که در حال حاضر در کشور ما وجود دارد، گذر از بیماریهای واگیر به بیماریهای غیرواگیر است. بیماریهای غیرواگیر برخلاف بیماریهای واگیر که ما نقش چندانی نداشتیم، اما در انتقال و ابتلا به بیماریهای غیرواگیر ۱۰۰ درصد نقش داریم.
بیماریهای غیرواگیر اکنون حدود ۸۵ درصد بیماریها و بالغ بر ۹۰ درصد مرگ و میر در کشور و استان را تشکیل میدهند. مهمترین علت این مسأله، سبک زندگی است. اگر سبک زندگی ایرانی و اسلامی را مانند گذشته رعایت کنیم و از سفرههای صنعتی (شامل فست فودها) که اکنون گسترده شدهاند، اجتناب کنیم، میتوانیم این بیماریها را کنترل کنیم.
اهمیت تغذیه سنتی و تغییر سبک زندگی
-برای غلبه بر این سفرههای صنعتی چه باید کرد؟
چهار گروه غذایی سنتی شامل نان و غلات، میوه و سبزیجات، شیر و لبنیات، گوشت و پروتئینها و مغزها وجود دارند. وقتی این گروههای غذایی را مصرف نمیکنیم، در نهایت به سمت چاقی و اضافه وزن میرویم که منجر به دیابت، فشار خون، سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی میشود.
امروز ۸۰ درصد آقایان و بیش از ۹۰ درصد خانمها تحرک لازم را ندارند که این باعث میشود بیش از ۵۰ درصد جمعیت در معرض خطر چاقی قرار بگیرند. برای تغییر سبک زندگی باید سواد سلامت خود را افزایش دهیم که این امر به خود مراقبتی ما کمک خواهد کرد.
نقش آموزش در سلامت
بهترین مؤلفه ای که میتواند به تأمین، حفظ و ارتقا سطح سلامتی جامعه منجر شود، آموزش است. آموزش باعث تغییر رفتار و نگرش میشود، رفتارهای غلط و باورهای نادرست را حذف و رفتارهای صحیح و بهداشتی را جایگزین میکند. پس نقش آموزش در سلامت بسیار پررنگ است.
ورزش و سلامت
-برای بهبود شاخصهای سلامت چه اقداماتی در دسترس است؟
ورزش یکی از ارکان مهم سبک زندگی ماست. ورزشی قابل قبول است که در هفته بین ۳۰ تا ۵۰ دقیقه ورزش هوازی یا بیهوازی انجام شود. نوع ورزش بستگی به نوع کار ما دارد، اما ورزشهای هوازی اولویت دارند. اگر روزانه ۲۰ تا ۵۰ دقیقه ورزش کنیم که باعث تعریق و افزایش ضربان قلب و تعداد تنفس شود، تأثیر مثبتی بر سلامت جسمی و روانی خواهد داشت.
- ویژگی یک رژیم غذایی خوب چیست؟
یک رژیم غذایی خوب باید تعادل و تنوع داشته باشد و شامل چهار گروه نان و غلات، گوشت و پروتئین، شیر و لبنیات، میوه و سبزیجات باشد. ارزش هر گروه غذایی متفاوت است و باید از همه گروهها به میزان مناسب استفاده کنیم.
اهمیت ورزش در کنترل بیماریها
ورزش به تنهایی کافی نیست و تغذیه سالم نیز اهمیت دارد. یک رژیم غذایی خوب باید کفایت، تعادل و تنوع داشته باشد. وزن نیز حاصل دو فرآیند میزان ورود و خروج کالری به بدن است. وقتی میزان ورود کالری بیشتر باشد، اضافه وزن صورت میگیرد و بالعکس. پس ورزش و تغذیه سالم برای سلامت جسمی و روانی بسیار مهم هستند.
تاثیر ورزش بر سلامت روان و اجتماعی
-ورزش چه نقشی در سلامت روان دارد؟
ورزش باعث کاهش ترشح هورمون کورتیزول که مایه استرس است، میشود و هورمونهای شادی و کاهش استرس را افزایش میدهد. همچنین، ورزش ارتباطات اجتماعی را تقویت میکند و تعاملات بیشتری بین افراد ایجاد میکند که به سلامت روانی و اجتماعی کمک میکند.
روشهای سالمسازی میوهها و سبزیجات
برای سالمسازی میوهها و سبزیجات، چهار روش وجود دارد:
1. پاکسازی گل و لای و شاخ و برگها.
2. انگلزدایی با قرار دادن سبزیها در محلول آب و مایع ظرفشویی.
3. میکروبزدایی.
4. شستشوی نهایی با آب بهداشتی.
این روشها به کاهش خطر بیماریها کمک میکنند و میوهها و سبزیجات را برای مصرف ایمنتر میسازند. مصرف میوهها و سبزیجات نقش مهمی در سلامت دارد و باید به درستی شسته و آماده مصرف شوند.
/س
