استاندار خوزستان با اشاره به اجرای ۶۰ تا ۷۰ درصد برنامه مقابله با گرد و غبار در این استان، گفت: بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار امسال برای ادامه طرح مهار کانون‌های گرد و غبار در خوزستان اختصاص داده شده است.
قاسم سلیمانی دشتکی در نشست ستاد مدیریت بحران خوزستان با موضوع طرح احیای کانون‌های گرد و غبار و آبرسانی به کانون‌های ریزگرد و نخیلات شادگان با حضور منصور رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در سرسرای شهید رجایی استانداری، بیان کرد: از سال ۹۵ تا ۹۹ در حدود ۳۹۰ میلیارد تومان اعتبار برای بیابان‌زدایی در خوزستان اختصاص داده است.
وی با اشاره به خشکسالی شدید امسال در خوزستان، اظهار امیدواری کرد تا اقداماتی که در قالب درختکاری انجام شده حفظ شده و به گستره آنها اضافه شود.
سلیمانی دشتکی افزود: یکی از برنامه‌های امسال منابع طبیعی، زراعت چوب در سطح ۷۰ هزار هکتار است که امسال ۱۳ هزار هکتار آن اجرایی می‌شود.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه کشت دیم در خشکسالی ثمربخش نیست و زحمات کشاورزان به هدر می‌رود، کشت گیاهان دارویی و مثمر با مشارکت منابع طبیعی و جوامع محلی، امسال در سطح ۲ هزار هکتار در دستورکار قرار گرفته است.
سلیمانی دشتکی با تاکید بر ضرورت جایگزینی آبخیزداری و کشاورزی در زمین‌های شیبدار به جای کشت‌های غیراستاندارد، ادامه داد: قرار است منابع طبیعی امسال برای اجرای این طرح برنامه مدونی ارایه دهد.
لزوم آبرسانی به نهالکاری در کانون‌های گرد و غبار
استاندار خوزستان همچنین با اشاره به پیشرفت ۸۵ درصدی کانال‌های آبرسانی به کانون‌های گرد و غبار خوزستان گفت: اجرای این کانال‌ها ادامه می‌یابد و ۲۰ میلیارد تومان برای ادامه کار اختصاص می‌یابد که در صورت رفع اشکال از بودجه سال ۹۹ و در غیراینصورت از بودجه امسال پرداخت می‌شود.
وی افزود: با توجه به اینکه اعتبارات زیادی برای مهار کانون‌های گرد و غبار هزینه شده، نمی‌توان از اجرای این طرح عقب نشینی کرد، زیرا باعث از بین رفتن اقدامات انجام شده و هدر رقتن زحمات و میلیاردها تومان اعتبار می‌شود.
سلیمانی دشتکی با بیان اینکه عرصه‌های نهالکاری شده در صورت تامین نشدن آب خشک می‌شوند، اضافه کرد: در این نشست مصوب شد که سازمان آب و برق خوزستان در ۱۵ تا ۲۰ آینده، با اضافه کردن ۲ پمپ، تعداد پمپاژهای آبرسانی به کانون‌های گرد و غبار را به چهار دستگاه برساند.
وی افزود: به فرمانداران، نیروی انتظامی و دادگستری نیز ابلاغ می‌شود که از برداشت‌های غیرمجاز از کانال‌های آبرسانی به کانون‌های گرد و غبار جلوگیری کنند.
سلیمانی دشتکی ادامه داد: با سازمان برنامه و بودجه کشور مکاتبه می‌شود که به دلیل شرایط کرونا و شرایط اقتصادی، سال مالی را به جای پایان تیر، در پایان شهریور در نظر بگیرند.
سهم آب شرب و کشاورزی به صنایع رسید
استاندار خوزستان در ادامه با انتقاد از اختصاص آب شیرین رودخانه به صنایع بزرگ در خوزستان گفت: با وجود استقرار صنایع بزرگی همچون پتروشیمی‌ها در کنار خلیج فارس، اما هیچکدام از این صنایع آب مورد نیاز خود را از دریا تامین نمی‌کنند.
وی افزود: هم اکنون آب مورد نیاز پتروشیمی‌ها در خوزستان از آب کشاورزی و شرب تامین می‌شود، در حالیکه با شیرین‌سازی آب دریا و بازچرخانی پساب، امکان تامین نیاز آنها وجود دارد.
سلیمانی دشتکی اضافه کرد: با وزیر نیرو و معاون وی درباره جایگزینی هر چه سریع‌تر آب صنایع بزرگ و برنامه ریزی برای استفاده از آب دریا صحبت کرده‌ام.
وی با بیان اینکه در خوزستان اشکال ساختاری زیادی در زمینه منابع و مصارف آب وجود دارد، ادامه داد: آب رودخانه کارون به صنایع فروخته می‌شود و بعد گفته می‌شود کمبود آب داریم، در حالیکه صنایع می‌توانند پساب خود را بازچرخانی کنند.
سلیمانی دشتکی ادامه داد: نیشکر دریایی از پساب ایجاد کرده اما هیچگونه بازچرخانی و استفاده‌ای از آن نمی‌شود.
۵۰ درصد پرت آب در کانال‌ها
مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان همچنین نیز در این نشست، گفت: کانال‌های آبرسانی به کانون‌های گرد و غبار، برای آبیاری نخیلات طراحی نشده و بیش از ۵۰ درصد پرتی آب دارند.
فرهاد ایزدجود افزود: این کانال‌ها به دلیل مشکلات طراحی و فنی، گاهی شوری آب در آنها به ۲۰ هزار میکروموس می‌رسد که قابل استفاده برای آبیاری نیست.
به گفته وی، نخیلات شادگان هم اکنون از رودخانه مارون - جراحی و با استفاده از روش رهاسازی آب به صورت موجی از سد مارون، تامین آب می‌شوند.
وی همچنین گفت: دلیل کاهش پمپ‌های آبرسانی به نهالکاری در کانون‌های گرد و غبار، مشکل شدید کمبود آب شرب در ماهشهر بوده است.
ایزدجو اضافه کرد: تخصیص آب به طرح‌های گردو غبار به میزان ۲.۵ مترمکعب برثانیه به مدت پنج سال بوده که چهار سال از این مدت گذشته و اکنون پنج مترمکعب برثانیه در حال انتقال است، در حالیکه بیلان منابع آب منفی است و این طرح تخصیص آب ندارد.
آب به نخلستان نرسید
نماینده شادگان در مجلس شورای اسلامی نیز در این نشست، نسبت به تامین نشدن آب نخلستان‌های شادگان و خطر خشک شدن آنها هشدار داد.
حجت‌الاسلام مجید ناصری‌نژاد گفت: نخلستان‌های شادگان در انتهای حوضه رودخانه جراحی قرار دارد به همین دلیل هیچ آبی به آنها نمی‌رسد.
وی افزود: با پیگیری انجام شده، ۱۰ مترمکعب برثانیه از آب رودخانه کارون به نخیلات شادگان تخصیص داده شد که با توجه به هزینه بالای اجرای خط لوله، قرار شد از طریق کانال آبرسانی به کانون‌های گردو غبار، این آب به نخیلات منتقل شود اما اکنون با گذشت ۲ سال از این طرح، هیچ آبی به نخیلات نرسیده است.
وی با اشاره به تنش آبی جدی برای نخلستان‌های شادگان، خواستار راهکار اساسی برای تامین آب آنها شد و اضافه کرد: با توجه به اینکه شادگان در انتهای حوضه آبی قرار دارد، وقتی آب نرسد، زهاب و شورابه‌ها از رودخانه جراحی و نهر مالح و نهر بحره به این شهرستان تخلیه می‌شود.
در پی توفان شدید گرد و غبار در بهمن سال ۱۳۹۵ و وارد شدن خسارت بسیار به خوزستان به دلیل قطع همزمان برق و آب و تلفن، عملیات مهار کانون‌های گرد و غبار به دستور رییس جمهوری آغاز شد. اولویت این طرح کانون شماره چهار در شرق و جنوب شرق اهواز بوده که ۱۱۲ هزار هکتار وسعت دارد.
