اخیرا گزارش‌هایی از وخامت وضعیت جسمانی امیر کویت به گوش می‌رسید.

وی چهاردهمین امیر کویت است که در سن 91 سالگی درگذشت. «نواف الاحمد الجابر الصباح» ولیعهد کویت است که بعد از درگذشت کویت رسما امیر این کشور خواهد شد. پیش از این و در پی وخامت حال امیر این کشور بخشی از اختیارات وی به ولیعهد واگذار شده بود.

 

نامزدهای مطرح جانشینی شیخ صباح

نواف الاحمد

ولیعهد ۸۴ ساله کویت از فوریه ۲۰۰۶ و فرزند ششم شیخ الاحمد الجابر الصباح دهمین امیر کویت که مناصبی مانند وزیر کشور، وزیر دفاع، وزیر امور اجتماعی و معاون اول نخست وزیر را داشته است.

وی جدی ترین گزینه برای جانشینی شیخ صباح محسوب می شود با این حال به قدرت رسیدن او قطعی نیست چرا که ولیعهد از وضعیت جسمی مناسبی برخوردار نیست و علاوه بر کهولت سن بارها برای درمان و انجام عمل جراحی در داخل و خارج کشور بستری شده است .

با این وجود کارشناسان معتقدند که مسن بودن مانعی برای انتخاب شدن به عنوان امیر نیست و حداقل و بر اساس روند جاری در میان خانواده سلطنتی کویت تاکنون سن مانع رسیدن افراد به قدرت نشده است . به همین دلیل ناظرین امر معتقدند که جانشینی امیر نواف قطعی به نظر می رسد هر چند ممکن است انتخاب ولیعهد برای او به چالشی میان اعضای خانواده سلطنتی تبدیل شود. 

همین کارشناسان می گویند انتظار نمی رود که تعیین امیر و ولیعهد جدید کویت به سادگی و فوری انجام شود و ممکن است این انتخاب چند هفته فضای سیاسی کشور را تحت تاثیر قرار دهد .

برخی منابع غربی هم می گویند که شیخ صباح در جلسه ای از اعضای خاندان سلطنتی خواسته است که شیخ نواف را برای انجام امور کشور در آینده کمک کنند و کسی هم در این جلسه به این امر اعتراض نکرده است . همین منابع می گویند امیر فعلی کویت در سخنان خود در خصوص ولیعهد آینده کشور اظهار نظر نکرده است . صحت این دو روایت را منابع معتبر کویتی تایید نکرده اند.

ناصر صباح الاحمد

پسر بزرگ امیر کویت که در سال ۲۰۱۷ وزیر دفاع و معاون نخست وزیر شد. وی که ۷۲ ساله طراح پروژه "چشم انداز کویت ۲۰۳۵ " است که مبتنی بر تغییر ساختار اقتصاد کویت به چند محصولی برای دوران پس از نفت است.

برخی اعضای خاندان سلطنتی او را یکی از موثرترین عوامل مبارزه با فساد در کشور می دانند هر چند معتقدند که این فضیلت نمی تواند عامل اصلی به قدرت رسیدن او باشد.

شیخ ناصر سال گذشته شیخ خالد الجراح الصباح وزیر کشور کویت را به اختلاس میلیون ها دلار در دوره ای که در وزارت دفاع مشغول بود متهم کرد. 

یکی دیگر از عواملی که به قدرت رسیدن شیخ ناصر را با اما و اگر روبرو می کند زنده بودن دو برادر امیر فعلی کویت ( نواف و مشعل ) است . سنت انتخاب افراد با تجربه در میان خاندان سلطنتی امیر کویت شانس شیخ ناصر را برای کسب مقام امیری کمرنگ می کند.

سایر گزینه های مطرح 

محمد صباح السالم

نامزد خاندان السوالم که مدتی معاون نخست وزیر، وزیر امور خارجه، وزیر نفت، وزیر دارایی و وزیر برنامه ریزی بود.

وی که ۶۴ ساله است، در سال ۲۰۱۱ در اعتراض به شکست دولت کویت در زمینه مبارزه با فساد از این دولت استعفا داد که به همین علت دارای محبوبیت زیادی در کویت است.

جابر مبارک الحمد

نخست وزیر مستعفی کویت در نوامبر ۲۰۱۹ که ۷۷ ساله است.

وی پس از اختلاف با شیخ ناصر بن صباح الاحمد الصباح وزیر دفاع و پسر امیر کویت درباره اتهام فساد از سمت خود استعفا داد.

احمد الفهد

۵۶ ساله که دارای نفوذ زیادی در ورزش جهانی و آسیا بوده و اکنون رییس شورای المپیک آسیا و رییس فدراسیون هندبال این قاره است.

وی فرزند فهد الاحمد الجابر الصباح است که در جریان حمله صدام به کویت در سال ۱۹۹۰ کشته شد.

 

خاندان صباح در کویت از سال 1760 حکومت خود را بر این کشور آغاز کردند.

در اوایل قرن هجدهم سه خاندان مهم به نام‌های «آل صباح» و «آل خلیفه» و «آل جلاهم» بنا به دلایل اقتصادی وسیاسی در کویت اقامت کرده و در سال‌های 1716 تا 1756 برای حکومت بر کویت به صورت اشتراکی توافق کردند. اداره امور کویت به این صورت میان سه خاندان تقسیم شد که بر این اساس خانواده صباح مسئول امور سیاسی بود٬ آل خلیفه تجارت زمینی و آل جلاهم تجارت دریایی را عهده‌دار شدند. اما این حکومت اشتراکی نتوانست خیلی دوام بیاورد در سال 1756 از هم پاشید و خاندان صباح که مهم ترین بخش روند کویت یعنی سیاست را بر عهده داشت٬ به تنهایی حکومت خود را در این منطقه آغاز کرد.

اولین امیر کویت از خاندان الصباح به نام « صباح بم جابر» بود. از آن زمان تاکنون که «صباح احمد جابر صباح» که در 29 ژانویه 2006 در کویت به قدرت رسید٬ 14 امیر بر این کشور حکمرانی کرده‌اند.

در زمان حکومت « شیخ مبارک» فرزند صباح دوم و پنجمین شیخ کویت نظام حکومت این سرزمین شکل تازه ای به خود گرفت؛ زیرا وی حکومت را در تیرة دو فرزند خود موروثی کرد.

در زمان حکومت همین شیخ ، معاهدة 23 ژانویه 1899میلادی مبنی بر حمایت انگلستان از کویت میان دو کشور منعقد شد و به این ترتیب کویت به صورت تحت الحمایه انگلیس درآمد. این معاهده حاوی چند موضوع اساسی از جمله ممنوعیت واگذاری سرزمین و ممنوعیت برقراری ارتباط کویت با کشورهای خارجی بود. در سال 1961 در دوران حکومت «عبدالله سالم الصباح » کویت که به موجب معاهده 1899 به صورت تحت الحمایه انگلیس در آمده بود ، اعلام استقلال کرد. پس از شیخ عبدالله السالم الصباح که مورد علاقه و احترام ملت کویت بود و تا سال 1965 امیر این کشور بود، برادرش «شیخ صباح السالم الصباح» به حکومت رسید. این شیخ نیز در 31 دسامبر 1977 فوت کرد و شیخ جابر الاحمد الجابر الصباح عهده‌دار امور کویت شد.

پس از درگذشت جابر الاحمد الجابر در ژانویه 2006 ٬ «صباح احمد جابر صباح» به حکومت رسید.

با وجود حاکمیت خاندان آل صباح در دو قرن گذشته، کویت در بین کشورهای خلیج فارس تنها کشوری است که از آغاز استقلال در سال 1961، دارای قانون اساسی بوده و تفکیک قوای سه گانه پارلمان مستقل، آزادی های سیاسی و آزادی مطبوعات در آن تضمین شده است و به نظر می رسد حاکمیت این کشور کوچک خلیج فارس تاکنون به این اصول مهم قانون اساسی تا حد زیادی پایبند بوده است. گرچه امیر کویت طبق قانون اساسی حق دارد در شرایط خاص پارلمان را منحل کند، اما انتخابات در آن کشور به صورت آزاد برگزار می شود و با اصلاحاتی که در قانون انجام شده است کلیه شهروندان کویت اعم از زن و مرد از حق انتخاب شدن و انتخاب کردن برخوردارند.

سیاست‌های امیر 91 ساله کویت اغلب در راستای ثبات و کاهش تنش‌های منطقه‌ای بود. او بارها تجاوزات مستمر عربستان به خاک یمن را محکوم و نیز بر لزوم حمایت از مسئله فلسطین تاکید می‌کرد.