تابناک / پس از پیروزی انقلاب اسلامی گام های ارزشمند و موثری برای ریشه کنی بیسوادی همگام با سراسر کشور در گیلان انجام گرفت به طوری که اکنون ۵ / ۹۷ درصد از جمعیت ۴۹ - ۱۰ سال استان باسواد هستند که درصد باسوادی در گیلان نسبت به سال ۵۷ رشد قابل توجهی را نشان می دهد.
تاریخچه سوادآموزی سوادآموزی در ایران
در کشور ما آموزش بزرگسالان به قدمت تاریخ آموزش و پرورش است و قبل از اسلام در ایران آموزش و پرورش سخت طبقاتی بود و فقط عده محدود و خاصی از درباریان و اشراف زادگان از آن بهره مند بودند، می توان گفت که آموزش بزرگسالان در آن دوره بیشتر به تربیت جنگ آوران و فرماندهان نظامی و تربیت رهبران مذهبی و دبیران درباری اختصاص داشت.
بعد از نفوذ اسلام و گسترش فرهنگ اسلامی در ایران، محدودیت های طبقاتی برای آموزش و پرورش از میان رفت و حتی محدودیت های سنتی با توجه به «ز گهواره تا گور دانش بجوی» و واجب بودن آموختن علم و دانش برای هر فرد مسلمان نیز از بین رفت، به طوری که در مراکز آموزشی که بیشتر مساجد یا مدارس بودند شرط سنی برای استفاده از درس ها وجود نداشت، تمام این کوشش ها به صورت غیر رسمی و اغلب پراکنده انجام می شد.
سوادآموزی گیلان پس از انقلاب اسلامی
سازمان نهضت سوادآموزی؛ در هفتم دی ماه سال ۱۳۵۸ با هدف با سواد کردن خیل عظیم بی‌سوادان کشور تشکیل شد؛ رهبر کبیر انقلاب اسلامی طی پیامی به ملت ایران، اقشار مردم را به مبارزه فراگیر با نقیصه بی سوادی فرا خواندند و از مسئولان خواست تا آموزش و پرورش با تمام امکانات بپا خیزد و ریشه بی سوادی را از بن برکنند. بر همین اساس سازمان نهضت سوادآموزی به عنوان یک نهاد انقلابی تاسیس شد.
گیلان جزء چهار استان برتر کشور در سوادآموزی است
گیلان جزء چهار استان برتر کشور در سوادآموزی است، بر اساس سرشماری سال ۹۵ ، حدود ۹۷ درصد از جمعیت ۴۹ - ۱۰ سال و بر اساس آمار سال ۹۷ حدود ۵ / ۹۷ درصد از این جمعیت باسواد هستند، بیشترین رشد سواد آموزی در دو سال اخیر در شهرستان های شفت با ۱.۹، آستارا با ۱.۴ و تالش با ۱.۳ درصد حاصل شده است.
مدیرکل آموزش و پرورش گیلان درباره وضعیت باسوادی استان گیلان گفت: بر اساس سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت باسوادی استان گیلان در گروه سنی ۶ سال به بالا ۸۷.۳ درصد و در گروه سنی هدف ( ۴۹-۱۰ سال) ۹۷ درصد که رتبه چهارم کشوری را به خود اختصاص داده است.
نادر جهان آرای افزود: در گروه سنی هدف سازمان نهضت سوادآموزی یعنی (۴۹-۱۰ سال) شهرستانهای بندرانزلی با ۹۸.۷۹ درصد، شهرستان رشت با ۹۸.۲۵ درصد و شهرستان لاهیجان با ۹۷.۸۸ درصد به ترتیب بیشترین جمعیت باسوادی در گروه هدف را دارا هستند.
وی با تشریح نرخ باسوادی استان در گروه سنی شش سال به بالا، با بیان این که در سال ۱۳۵۵ (قبل از انقلاب) ۶ / ۵۰ درصد بوده، اظهار داشت: نرخ باسوادی در گیلان در سال ۸۵، ۱۱ / ۸۳ درصد، ۱۳۹۰ ؛ ۳ / ۸۴ درصد و در سال ۹۵ ؛ ۳ / ۸۷ درصد رسیده است.
وی درباره فعالیت سوادآموزی در گیلان از ابتدای تاسیس تا پایان سال ۹۶ خاطر نشان کرد: در این مدت در دوره های سوادآموزی با تشکیل دو هزار و ۸۴۵ کلاس ۴۲ هزار و ۷۶ نفر تحت پوشش قرار گرفتند، ۳۹ هزار و ۴۷۵ نفر در امتحانات شرکت کرده و ۳۰ هزار و ۳۹۲ نفر قبول شدند.
مدیرکل آموزش و پرورش استان گیلان بیان داشت: در دوره مقدماتی با تشکیل ۵۵ هزار و ۸۲۴ کلاس ، ۶۹۸ هزار و ۷۷۰ نفر تحت پوشش قرار گرفتند، ۵۰۴ هزار و ۵۰۱ نفر در امتحانات شرکت کرده و ۴۶۶ هزار و ۱۶۴ نفر از قبول شدگان این دوره هستند.
وی با بیان اینکه در دوره تکمیلی ۴۰ هزار و ۳۷ کلاس تشکیل شد، خاطر نشان کرد: ۴۵۲ هزار و ۷۹۷ نفر تحت پوشش این دوره قرار گرفتند، ۳۴۶ هزار و ۵۰۳ نفر در امتحانات این دوره شرکت کردند و ۲۵۷ هزار و ۶۶۶ نفر قبول شدند.
جهان آرای با اشاره به تشکیل هشت هزار و ۵۸۱ نفر در کلاس های دوره پایانی، افزود : ۱۱۰ هزار و ۵۹۹ نفر تحت پوشش این کلاس ها قرار گرفتند، ۸۸ هزار و ۹۸۷ نفر در امتحانات این دوره شرکت کرده و ۶۷ هزار و ۷۵۲ نفر در آزمون این دوره قبول شدند.
وی خاطر نشان کرد: سه هزار و ۴۹۰ کلاس درس در دوره پنجم بزرگسالان با تحت پوشش قرار گرفتن ۴۴ هزار و ۴۸۶ نفر تشکیل شد که ۳۵ هزار و ۶۹۹ نفر در امتحانات این دوره شرکت کرده و ۲۵ هزار و ۱۰۸ نفر قبول شدند.
وی با بیان اینکه ۶۸۹ کلاس در دوره چند پایه تشکیل شد، تصریح کرد: در دوره انتقال سوادآموزی نیز در این مدت با تشکیل یک هزار و ۷۵۶ کلاس ، ۱۹ هزار و ۹۵۴ نفر تحت پوشش قرار گرفتند، ۱۸ هزار و ۲۰۳ نفر در امتحانات شرکت کرده و ۱۲ هزار و ۷۰۹ نفر قبول شدند.
مدیرکل آموزش و پرورش گیلان اضافه کرد: در دوره تحکیم نیز دو هزار و هشت کلاس تشکیل شد، ۲۰ هزار و ۱۳۸ نفر تحت پوشش این کلاس ها قرار گرفتند، ۱۹ هزار و ۵۳۹ نفر در امتحانات شرکت کرده و ۱۶ هزار و ۴۵۷ نفر از قبول شدگان این دوره هستند.
وی با بیان اینکه دوره های سوادآموزی به سه دوره اصلی تقسیم شده، خاطر نشان کرد: مدت آموزش دوره سوادآموزی حداقل ۴۰۰ ساعت است، درس های این دوره فارسی، ریاضی، معارف اسلامی. مدرک این دوره معادل سوم ابتدایی است.
جهان آرای درباره دوره انتقال اظهار داشت: افرادی می توانند در این دوره ثبت نام کنند که دارای کارنامه قبولی دوره سوادآموزی،دوره تکمیلی، دوران پایانی نهضت سوادآموزی یا کارنامه پایه سوم، چهام و پنجم بعد از سال تحصیلی ۹۲-۹۱ باشد.
وی مدت آموزشی این دوره را ۸۰۰ ساعت (۶۰۰ ساعت حضوری و ۲۰۰ ساعت غیرحضوری) عنوان و اضافه کرد: مواد درسی این دوره شامل ادبیات فارسی( فارسی / انشا)، ریاضی، فرهنگ و معارف اسلامی ( قرآن/ فرهنگ اسلامی)، علوم تجربی وعلوم اجتماعی است.
مدیرکل آموزش و پرورش استان گیلان بیان داشت: ارزش تحصیلی دوره انتقال هم تراز با پایان دوره ابتدایی است و پایان دوره انتقال مجاز به ادامه تحصیل در دوره اول متوسطه هستند.
وی بیان داشت: در دوره تحکیم افرادی می توانند ثبت نام کنند که دارای مدرک تحصیلی دوره سوادآموزی، دوره تکمیلی، سوم و چهارم ابتدایی بوده و برای عدم بازگشت به بی سوادی در این دوره شرکت می کنند، دوره آموزشی آن به مدت ۲۰۰ ساعت بوده که ۷۰ ساعت به صورت حضوری و ۱۳۰ ساعت به صورت غیر حضوری است.
اجرای طرح شتاب بخشی سوادآموزی در هشت شهرستان گیلان
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش گیلان گفت: طرح شتاب بخشی سوادآموزی در شهرستان های املش، تالش، رضوانشهر، سیاهکل، شفت، صومعه سرا، فومن و ماسال با هدف سرعت بخشیدن در جذب افراد بی سواد و رساندن میانگین جمعیت باسوادی به میانگین استانی به اجرا درآمد.
وی با اشاره به اجرای طرح شتاب بخشی سوادآموزی طی سه سال افزود: بر اساس اجرای این طرح، تا پایان سال ۱۴۰۰، آمار باسوادی جمعیت در شهرستانهای یاد شده در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال باید به میانگین استانی باسوادی ( ۵ / ۹۷ درصد) برسد.
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش استان گیلان خاطر نشان کرد: در زمان حاضر، بقیه شهرستان های استان یا به آمار باسوادی (۵ / ۹۷ ) درصد رسیده اند و یا این که میزان باسوادی آنها بالاتر از این میانگین است.
وی بیان داشت: حجم ابلاغی سال جاری دوره های سوادآموزی استان گیلان در ابتدا هشت هزار و ۲۴۳ نفر اعلام شده بود که با اجرای طرح شتاب بخشی در استان حجم ابلاغی به ۹ هزار و ۵۲۷ نفر رسید که تاکنون ۵ / ۸۵ درصد از حجم نهایی تحت پوشش قرار گرفت.
امسال گیلان همانند سال قبل طرح " آموزش طرح تبلت" را برای دومین بار برگزار می کند، که این طرح در دوره انتقال در درس علوم تجربی به اجرا در خواهد آمد، در این طرح کتابچه الکترونیکی با عنوان خانواده سلامت با موضوع تغذیه سالم و مدیریت مصرف آب در خانواده که با همکاری دفتر منطقه ای یونسکو تالیف شده، را مشاهده و سوالات را به صورت آنلاین(مجازی) پاسخ خواهند داد.
وی اظهار داشت: وضعیت پرداختی حق الزحمه آموزش دهندگان، همه ساله از طریق سازمان نهضت سواد آموزی میزان حق الزحمه آموزش دهندگان تعیین می شود، میزان حق الزحمه دریافتی برای هر دوره متفاوت است، در دوره سوادآموزی به ازای قبولی هر سوادآموز مبلغ ۷۳۰ هزار تومان، در دوره انتقال به ازای قبولی هر سوادآموز ۸۶۰ هزار تومان و به ازای قبولی هر سوادآموز تحکیم ۱۴۰ هزار تومان و در طرح سوادآموزی به روش خود آموز نیز مبلغ ۷۶۳ هزار و ۵۰۰ تومان است.
معاون سوادآموزی آموزش و پرورش استان گیلان خاطر نشان کرد: با توجه به اینکه آموزش و پرورش خود به تنهایی قادر به ریشه کنی بی سوادی نیست در همین راستا سازمان نهضت سوادآموزی با بیش از ۳۰ نهاد دولتی و غیردولتی تفاهم نامه منعقد کرده تا از ظرفیت سایر نهاد در امر شناسایی، جذب و ... استفاده کنیم.
بر اساس آخرین آمار، جمعیت باسوادی استان گیلان در گروه سنی ۱۰ تا ۴۹ سال، ۹۷/۵ درصد است.