به گزارش تابناک قزوین، اهدای خون یکی از راه‌های حفط سلامت و تندرستی است که موجب پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سرطان شده و میزان آهن بدن را متعادل نگه می‌دارد. همچنین یک واحد خون اهدایی می‌تواند به درمان سه نفر کمک کند.
نبود جایگزین مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری و همچنین نیاز همیشگی به خون و فرآورده‌های آن، سبب شده تا اهدای خون در سلامت جامعه، از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد.
در استان قزوین نیز دو پایگاه ثابت انتقال خون در شهر قزوین و تاکستان وجود دارد که همه روزه از اهداکنندگان، خونگیری می‌شود و خوشبختانه صد درصد نیاز داخلی استان قزوین به خون، از طریق اهداکنندگان هم استانی تأمین می‌شود.
با وجود اینکه ایران در جایگاه نخست اهدای خون در مدیترانه شرقی قرار دارد، اما تنها ده درصد زنان کشور، داوطلب اهدای خون هستند. در ابعاد ملی و در سال گذشته، شاخص اهدای خون در بانوان ۶/۸ درصد برآورد شده است در حالی که مردان چهار بار و زنان، سه بار در سال می‌توانند بدون هیچ مشکلی خون اهدا کنند.
حال این سئوال پیش می‌آید که چرا آمار اهدای خون در زنان استان قزوین، تناسبی با جمعیت آنها ندارد؟ و چرا اقداماتی انجام نمی‌شود تا فرهنگ اهدای خون در بین زنان گسترش یابد؟
نگرانی سازمان انتقال خون از کاهش اهدای خون بانوان
میزان اهدای خون زنان در قزوین در چهار ماهه نخست سال جاری، ۶۰۵ نفر معادل ۶.۱ درصد بوده است. آمار اهدای خون زنان استان در سال هشتاد و دو، ۱۲.۷۵ درصد بوده که با گذشت زمان، در حال حاضر به ۴.۳۸ درصد، رسیده است.
اکبری، مدیرکل انتقال خون استان که به مناسبت روز انتقال خون میهمان برنامه نبض سیمای مینودری بود با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی سازمان انتقال خون در سطح مدیریت کلان، موضوع اهدای خون بانوان است، گفت: بانوان طیف جمعیتی هستند که نیمی از جامعه ایران را در بر می‌گیرند، اما آمار اهدای خونشان کمتر از ۱۰ درصد است و قطعاً در این زمینه جای نگرانی وجود دارد.
مدیرکل انتقال خون استان با اشاره به اینکه آمار اهدای خون بانوان استان قزوین به نسبت آمار کشوری بسیار پایین است، خاطرنشان کرد: خانم‌ها در طول سال بیشتر از سه بار به صورت کامل نمی‌توانند خون اهدا کنند این در حالی است که آقایان بیش از ۴ بار می‌توانند خون اهدا کنند و ریشه‌های فرهنگی، یکی از دلایل بی میلی بانوان استان به اهدای خون است.
اکبری با بیان اینکه رفتار پرخطر در بانوان بسیار پایین است و بر همین اساس کیفیت خون آنها بالاست، تصریح کرد: سازمان انتقال خون باید خون سالم مورد نیاز جامعه را تأمین کند و بر همین اساس اهداکنندگان خون، از میان افرادی که کمترین میزان خطرپذیری را دارند، انتخاب می‌شوند.
مدیرکل انتقال خون استان قزوین معتقد است، اگر چه آمار اهدای خون بانوان استان زیر ۱۰ درصد است، اما میزان مراجعه آنها به مراکز انتقال خون بالای ۱۰ درصد است.
وی افزود: خانم‌ها از لحاظ فیزیولوژیک، شرایط خاص خود را دارند و اولین گام در اهدای خون این است که سلامت اهداکنندگان تضمین شود و در بسیاری از موارد پزشکان سازمان انتقال خون به خاطر حفظ سلامت خانم ها، از اهدای خون توسط آنها جلوگیری می‌کنند.
اکبری گفت: برخی از رفتار‌های بانوان از جمله تتوی ابرو، باعث می‌شود تا خون آنها دریافت نشود و بر همین اساس آمار اهدای خون بانوان، پایین می‌آید.
مدیرکل انتقال خون استان به برنامه‌های فرهنگی برای ترغیب بانوان استان به اهدای خون اشاره کرد و افزود: ما در گام نخست به سراغ نهاد‌هایی که بیشترین ارتباط را با خانم‌ها دارند رفتیم و در تفاهم نامه‌ای که با مدیرکل آموزش و پرورش استان امضا شد، بر این نکته تأکید کردیم که دانش آموزان باید حتی از دوران ابتدایی و راهنمایی در جریان اهدای خون قرار گیرند تا یک سری باور‌های غلط درباره کم خونی ناشی از اهدای خون در خانم ها، از بین برود.
به گفته اکبری، بانوان، یکی از سالم‌ترین گروه‌های خونی جامعه ما هستند و برای اهدای خون آنها، برنامه‌های مختلفی در دستور کار قرار دادیم و اگر این روند کند شود، در آینده با کاهش جدی اهدای خون بانوان روبه رو خواهیم شد.
مدیرکل انتقال خون استان تصریح کرد: ممکن است برخی خانم‌ها دچار کم خونی شده باشند و نتوانند به صورت کامل خون اهدا کنند و بر همین اساس اقدام جدیدی را آغاز کرده ایم تا اهداکنندگان بتوانند اجزای خونشان را اهدا کنند.
وی افزود: خون از قسمت‌های مختلف گلبول‌های قرمز و سفید، پلاسما و پلاکت، تشکیل شده است و اگر شخصی هموگلبین و هماتوکریتش خونش کمتر از مقدار استاندارد باشد، نمی‌تواند خون اهدا کند، که این مورد در خانم‌ها بیشتر است.
اکبری گفت: سازمان انتقال خون، شرایطی را فراهم کرده تا هر کسی که به پایگاه‌های انتقال خون مراجعه می‌کند، بتواند یکی از اجزای خونش را اهدا کند.
مدیرکل انتقال خون استان گفت: یکی از اهداف سازمان انتقال خون، حضور پرشورتر بانوان در امر اهدای خون است و با توجه به اینکه صددرصد نیاز فرآورده‌های خونی کشور، در داخل تأمین می‌شود، نارسایی حضور بانوان در اهدای خون باید با مشارکت جمعی حل و فصل شود.
خون خانم ها، رنگین‌تر است
زرآبادی، کارشناس روانشناسی نیز که دیگر میهمان این برنامه بود گفت: طبق مطالعات صورت گرفته، میزان اهدای خون خانم‌ها کمتر است و با توجه به اینکه خانم‌ها نسبت به آقایان، رفتار‌های پرخطر کمتری دارند، در نتیجه خون سالم تری دارند و باید نقش پررنگی در این امر داشته باشند که متأسفانه این اتفاق نمی‌افتد.
این کارشناس روانشناسی ادامه داد: مشارکت زنان به دلیل توانایی هایشان در اهدای خون، بسیار کم است و این امر به ریشه‌های فرهنگی در جامعه برمی گردد.
وی افزود: خانم‌ها تصور می‌کنند که در اهدای خون، فیزیک ضعیفی دارند که این باور غلط، مانع از مشارکت آنها برای اهدای خون می‌شود.
سخن پایانی
در آخرین گزارش منتشر شده سازمان جهانی بهداشت درباره وضعیت اهدای خون در دنیا آمده که کمترین نرخ اهدای خون در بانوان، مربوط به منطقه مدیترانه شرقی است که معادل هفت درصد است و ایران را هم شامل می‌شود.
با توجه به اینکه کشور‌های حومه مدیترانه شرقی، به فرهنگ تقریباً مشترکی دارند، به نظر می‌رسد تمایل نداشتن زنان به اهدای خون، ریشه‌های فرهنگی دارد.
با توجه به گرایش کمتر زنان به رفتار‌های پرخطر و توجه بیشتر آنها به زندگی سالم، خون اهدایی آنها، یکی از سالم‌ترین منابع خونی به شمار می‌رود.
اینکه زنان کمتر از گذشته، داوطلب اهدای خون می‌شوند، عوارضی به دنبال خواهد داشت.
درباره اینکه چرا زنان استان قزوین، کمتر از مردان خون اهدا می‌کنند، دلایل و موانع زیادی وجود دارد که نگرانی از کم خونی، ناتوانی جسمی و ابتلا به بیماری‌های عفونی از جمله آنهاست.
بالغ بر ۶۳۰ هزار نفر ار جمعیت استان قزوین را زنان تشکیل می‌دهند و باید سازمان انتقال خون استان برای افزایش میزان اهدای خون توسط زنان، اهداف خاصی تعریف کند.