سال‌های ابتدايي دهه 50 را مي‌توان سال‌هاي آغازين و شدت گرفتن حرکت‌های انقلابی خواند به طوري كه از اين سال‌ها به عنوان سال‌هاي ترور و شکنجه‌های متوالي مبارزان ياد مي‌كنند و اين در حالي است كه اسناد ساواك بيانگر شدت گرفتن فعاليت‌هاي انقلابي يزدي‌ها در اين شرايط خفقان است.
کد خبر: ۷۰۹۹۳۰
تاریخ انتشار: ۱۱ بهمن ۱۳۹۷ - ۰۹:۳۹ 31 January 2019

دهه 50 در حالی آغاز شد که حرکت‌های مسلحانه علیه رژیم شاهنشاهی نیز شکل گرفته بود به طوري كه در فروردین‌ماه سال 1350 شاهد ترور سرلشکر فرسیو در جایگاه رییس دادرسی ارتش بوديم و همين به بهانه‌اي براي كشتار مبارزان انقلاب از سوي رژيم پهلوي تبديل شد.

در همان سال‌ها به ويژه در مراسم‌هاي ماه محرم شاهد سخنراني‌هاي علمايي در يزد بوديم كه به طور مستقیم با رژیم پهلوی مبارزه مي‌كردند كه از جمكله آنها مي‌توان آیت الله «شیخ ابوالقاسم خزعلی» اشاره كرد.

این روحانی مبارز که پس از مدتی به زابل تبعید و ممنوع المنبر شد، در اردیبهشت ماه سال 1351 به یزد آمد و در کنار سخنرانی‌های عمومی، در جلسات خصوصی نیز با علماء و روحانیون دیگر شهرها مانند «شیخ محمد یزدی»، «آقای گرامی» و «آقای قدوسی» همفکری می‌کرد و با آنها ارتباط داشت.

در همين سال‌ها كه شهر یزد در رتبه کشوری به فرمانداری کل ارتقا یافته بود، لذا حكومت وقت برای کنترل بیشتر انقلابيون در يزد تصمیم گرفت تا رتبه ساواك اين شهر را نيز ارتقا بخشد تا به عنوان سازمانی مستقل با اداره کل سوم و دیگر ادارات ساواک در تماس باشد.

از این زمان به بعد کنترل منابر و سخنرانی‌های مذهبی از شدت بیشتری برخوردار شد و در محیط‌های مختلف اجتماعی نیز منابعی به استخدام ساواک در آمدند تا هر گونه اظهار نظری پیرامون مسائل کشور را مورد کنترل قرار دهند.

در يكي از نمونه گزارش‌هاي فردي از همين منابع به كار گرفته شده توسط چنين آورده شده است؛ «ساعت 6 صبح روز 30/8/51 دو نفر از کارگران قسمت ریسندگی کارخانه افشار یزد به اسامی عوضعلی منتظری و محمدعلی سمیعی مشغول صحبت بودند. سمیعی می‌گفت؛ دیشب رادیو لندن اعلام کرده است که در حسینیه ارشاد تهران یکی از وعاظ ضمن سخنرانی از برنامه پنجم شدیداً انتقاد و با اجرای آن مخالفت می‌کرده است. لکن اظهارات مشارالیه مورد قبول عده زیادی از مستمعین واقع نشده و روی این اصل به وی اعتراض می‌کنند و با عده قلیلی که طرفدار واعظ بوده‌اند، به بحث و مشاجره می‌پردازند و بدین لحاظ نظم مجلس به هم می‌خورد و منجر به دخالت پلیس می‌گردد. مامورین هم مردم را به متفرق و واعظ را توقیف و معلوم نیست او را به کجا برده‌اند. ضمنا حسینیه نیز تعطیل می‌‌شود.»

علاوه بر شرايط خفقان حاكم در اين سالها، سال 1351 را باید سال انفجار و ترور و دستگیری‌های متعدد نيز نام گذاشت چرا که پس از ضربه خوردن کادر مرکزی سازمان مجاهدین خلق(منافقین) و دستگیری بسیاری از اعضای آن، معلوم شد که حرکات مسلحانه در یزد نیز طرفدارانی داشته و پخش اعلامیه‌ها نیز از طریق تیم هواداران انقلاب صورت می‌گرفته است.

ساواك يزد در اين باره طبق اسناد موجود آورده است؛ «اعلامیه‌های مورد نظر حدود ساعت 23:00 روز 7/11/51 توسط اشخاص ناشناسی در یزد پخش شده و جز ساواک هیچ یک از مراجع انتظامی منطقه از وقوع حادثه آگاه نشده بودند.

قسمت اعظم اعلامیه‌های مورد بحث شبانه به وسیله عوامل این ساواک جمع‌آوری و منهدم شد و روز بعد يعني در تاريخ 8/11/51، مراجع انتظامی منطقه توسط ساواک از چگونگی موضوع مطلع شدند.»

البته هنوز مدت زیادی از پخش این اعلامیه‌ها سپری نشده بود که معلوم شد شهید «محمد منتظر قائم» که در آن موقع کارمند شرکت برق شهرستان کرج بود، ضمن تماس با روحانیت در قم و شرکت در فعالیت‌های انقلابی، پخش اعلامیه و تکثیر عکس‌های امام خمینی(ره) در یزد را نیز تحت نظر خود داشته است. در این زمینه پس از گزارش اقدامات وی، دستور دستگیری این مبارز يزدي صادر شد.

همچنين در این ایام، آیت الله شهید صدوقی تحت کنترل شدید قرار گرفت و به علت اقداماتی از جمله مخالفت با برگزاری جشن‌های 2500 ساله شاهنشاهی، امضاء اعلامیه تحریم انتخابات دوره بيست و يكم مجلس شورای ملی و مخالفت با ساخت مدارس یادبود به نام محمدرضا پهلوی و خاندان سلطنت، نه تنها تهدید به تبعید شد بلکه ساواک یزد در گزارشی به مرکز چنين تقاضا کرد: «دستور فرمایید با توجه به مراتب فوق و این که امکان دارد ادامه رفتار شخص مزبور باعث تجری سایر روحانیون افراطی منطقه شود، به هر نحو که صلاح می‌دانند با نامبرده رفتار شود.»

موضوع قابل توجه اینجاست که با وجود شدت سخت‌گیری‌های این دوره بر شهید آیت الله صدوقی و دیگر روحانیان، از سخنرانانی چون مرحوم «فخرالدین حجازی» و آیت الله «محمد امامی کاشانی» در يزد دعوت به عمل آمد.

این اتفاقات گویای اراده و قدرت روحانیون به ویژه رهبر انقلابیون یزد يعني شهيد صدوقي بود به طوری که در این دو سال با وجود سختگیری‌های شدید، شاهد سخنرانی‌هایی کوبنده ايشان در مساجد یزد بودیم.

منبع: كتاب انقلاب اسلامي به روايت اسناد ساواك

منبع: ایسنا
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار