با توجه به گسترش فروشگاه های شهروند در تمام مناطق تهران اما برآوردهای اقتصادی کارشناسان و مطالعات شورای شهر تهران نشان می دهد این مجموعه فروشگاهی به رغم گستردگی ای که دارد برای مجموعه شهرداری تهران سود ده نیست. به گونه ای که رئیس کمیته بودجه شورا اعلام کرده سوددهی 28 فروشگاه این مجموعه تنها به اندازه 2 سوپرمارکت است!
به گزارش تابناک : زمانی که مدیریت شهری در دوره گذشته تصمیم گرفت در راستای اجرای برنامه های اجتماعی فروشگاه شهروند را با هدف دسترسی راحت شهروندان به مجموعه فروشگاهی برای انجام خرید آسان و کاهش بار ترافیک راه اندازی کند، بیشتر آنکه با راه اندازی یگ بنگاه اقتصادی به فکر سوددهی آن باشد، به فکر موضوعات اجتماعی تاثیر این مجموعه بر شهر تهران مانند کاهش فاصله شمال و جنوب پایتخت و تغییر فرهنگ شهروندان بود.
به همین دلیل در طول دودهه اخیر بررسی ها نشان می دهد که فروشگاه شهروند نتوانسته به عنوان یک بنگاه اقتصادی سوددهی لازم را برای مجموعه شهرداری تهران داشته باشد.
در دوره گذشته مدیریت شهری بود که موضوع واگذاری این مجموعه به بخش خصوصی با هدف کسب درآمد بالاتر و از همه مهمتر ایجاد یک درآمد پایدار شهری برای شهرداری تهران مطرح شد. اما شهردار وقت هر چند به ورود بخش خصوصی به این موضوع اعتقاد داشت اما مجموعه شهروند را به عنوان بخش قابل توجهی از اموال خود به آن فکر می کرد به همین دلیل بود که در شورای چهارم شهر تهران واگذاری بخشی از سهام فروشگاه شهروند به همراه شهرآفتاب را به بانک شهر برای پرداخت بدهی های خود به این مجموعه بانکی مطرح و البته با مخالفت اعضای شورای شهر روبه رو شد.
اما اکنون در دوره اصلاحات شهرداری تهران و در شرایطی که این مجموعه با کسری بودجه و مشکلات مالی روبه روست، عدم سوددهی مجموعه فروشگاهی شهروند اتفاقی نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذشت.
به همین دلیل کسب درآمد پایدار از سازمان ها و شرکت های تابعه شهرداری تهران به نفع این مجموعه یکی از تاکیداتی بود که شورای پنجم شهرتهران داشت.
با وجود این رویکرد هنوز در ذهن مدیران مجموعه فروشگاهی شهروند این گونه نقش بسته است که با توجه به اینکه شهرداری تهران یک مجموعه خدماتی و اجتماعی است؛ در نتیجه فروشگاه شهروند نیز جزئی از بدنه شهرداری تهران است، صرفا یک بنگاه اقتصادی با رویکرد پررنگ اجتماعی است و به همین دلیل در شرایط کنونی اقتصاد کشور همچنان باید به رویکرد اجتماعی خود ادامه دهد. این در حالی است که کارشناسان اقتصادبی نظری برخلاف آنچه مدیران این مجموعه می اندیشند دارند.
هر چند افزایش قیمت ها در چند ماهه اخیر تاثیر خود را روی اجناس این فروشگاه گذاشته و مردم نیز به خوبی می دانند که اقلام مصرفی در این فروشگاه نیز به مانند سطح جامعه با افزایش قیمت روبه رو ست.
اما این شرایط و مقایسهای که شهروندان در رابطه با افزایش قیمت محصولات این فروشگاه با فروشگاه های دیگر انجام می دهند، نباید دلیلی بر مقاومت مدیران شهروند بر عدم تغییر مدیریت اقتصادی این مجموعه باشد.
مجید فراهانی نیز براین باور است که یکی از مهمترین دلایل ایجاد و راه اندازی سازمان میادین میوه و تره بار و شهروند به عنوان دو مجموعه جنبی در بدنه شهرداری تهران ایجاد عدالت توزیعی و کمک به تامین خدمات و کالاها و اقلام مورد نیاز شهروندان با قیمت مناسب بوده است.
از سوی دیگر زمانی که در دهه 70 مجموعه فروشگاه های زنجیره ای بعد از 2 دهه عدم فعالیت بعد از پیروزی انقلاب دوباره ازسر گرفته شد، به این دلیل بود که نظام توزیع و خرده فروشی قدیمی جای خود را به شیوه نوین توزیع مایحتاج ساکنان شهر به شیوه دسترسی آسان دهد.
در طول این سال ها هر چند سازمان ها و نهادهای دولتی در راه اندازی این مجموعه ها پیش قدم شدند اما با ورود بخش خصوصی و سرمایه گذاران داخلی و خارجی به این مساله موضوع سوددهی با ارائه محصولات با کیفیت تغییرات زیادی را در شیوه های مدیریتی فروشگاه های زنجیره ای به وجود آورد. مانند اتفاقی که در دنیا در رابطه با اداره فروشگاههای زنجیره ایبا قدمت بالادرحال روی دادن است.
بررسی ها نشان می دهد در طول 24 سال گذشته شهروند توانست از یک فروشگاه که در خیابان بیهقی قرار داشت، مجموعه خود را به 38 فروشگاه در مناطق مختلف شهر تهران برساند. وحتی برابر برنامه دوم توسعه شهر تهران قرار بود که تعداد این فروشگاه ها به 66 عدد و سهم استفاده شهروندان ازاین مجموعه نیز به 9 درصد برسد.
این در حالی است که اکنون سهم شهروندان نسبت به استفاده از این فروشگاه ها به نسبت کل جمعیت 7 درصد است.
با توجه به تمام تلاش هایی که تا کنون در زمینه ارتقای مجموعه فروشگاه های شهروند شده است، اما چرا این مجموعه تا کنون سودده نبوده است؟
مجید فراهانی در تشریح سید خرید شهروندان تهرانی از مجموعه های فروشگاهی و سوپرمارکتی در پایتخت اینگونه توضیح می دهد که در حال حاضر تعداد کل خانوارهای مستقر در تهران سه میلیون و ۸۵۰هزار خانوار است که برای هر خانوار حدود ۵۰۰هزار تومان، هزینه خدمات سوپرمارکتی در نظر گرفته شده است.
به گفته رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران این مبلغ در سال معادل ۶میلیون تومان برای هر خانوار می‌شود. به عبارت ساهد تر هزینه‌ای که تهرانی ها برای خریدهای سوپرمارکتی خود انجام می‌دهد، سالانه ۲۳ هزار میلیارد تومان است.
اما سوال اینجاست که در این میان و با توجه به حجم بالای پولی که شهروندان برای خرید مایحتاج خود خرج می کنند، سهم فروشگاه شهروند چقدر است؟
مجید فراهانی در این باره اعلام می کند؛ سهم فروشگاه شهروند از این مساله در سال ۹۶، ۱۴۰۰میلیارد تومان بوده است که به نسبت ۲۳هزار میلیارد تومانی که تهرانی ها صرف خرید های سوپرمارکتی خود می کنند، درآمد 1400 میلیارد تومانی سهم بسیار ناچیزی است که تنها 6 درصد ازکل این معامله اقتصادی را دربحث تامین مایحتاج شهروندان نشان می دهد.
مساله دیگری که در این میان در طول دو دهه از راه اندازی فروشگاه شهروند مدیریت شهری و مدیران این مجموعه به آن بی توجه بوده، این است که تعدادکارکنان و پرسنل شاغل در این مجموعه ازمیزان سودی که این مجموعه باید داشته باشد، بیشتر است و در واقعبخش قابل توجهی از درآمد این فروشگاه صرف رسیدگی به امور پرسنلی آن می شود.
موضوعی که فراهانی نیز به آن اشاره کرده و گفته است: یکی از دلایلی سود پایین شهروند که حدود ۱۰ میلیارد تومان در سال است، هزینه‌های پرسنلی بالا است که باید این مسئله مدیریت شود. از همه مهمتر اینکه نسبت هزینه پرسنلی به فروش بیش از دو برابر استاندارد است که نشان می‌دهد باید بازنگری جدی در نظام نیروی انسانی انجام شود.
این مسئله نیز یکی از دلایل کاهش سود شرکت است و از سوی دیگر مقایسه افزایش هزینه و شتاب گرفتن هزینه‌ها از سود، نگران کننده است به گونه‌ای که بیم آن داریم که همین ۱۰ میلیارد تومان سود سالیانه هم در آینده دچار مشکل شود.
این مسئله نیز یکی از دلایل کاهش سود شرکت است و از سوی دیگر مقایسه افزایش هزینه و شتاب گرفتن هزینه‌ها از سود، نگران کننده است به گونه‌ای که بیم آن داریم که همین ۱۰ میلیارد تومان سود سالیانه هم در آینده دچار مشکل شود.
مطالعات نشان می دهد که در سال ۹۵، از مجموع ۴۸ میلیارد و ۴۷۶میلیون تومان بودجه، سود عملیاتی این شرکت فقط ۹میلیارد و ۱۹۲میلیون تومان بوده است این در حالی است که بخش عمده شامل سود غیرعملیاتی است که درآمد آن شامل ۳۵میلیارد و ۱۶۱ میلیون تومان سود سپرده بانکی و ۴میلیارد و ۱۲۲میلیون تومان از محل سایر درآمدها همچون تبلیغات است.
به زبان ساده؛ فروشگاه شهروند با حدود ۴۰ فروشگاه تنها سالیانه ده میلیارد تومان از سود عملیاتی عایدی دارد.
منبع : تیترشهر
