بیش از یک دهه است که ریزگردها وارد خوزستان و استان‌های همجوار شده است و به طور قطع هم نظام و هم دولت‌های گذشته و به‌ویژه دولت تدبیر و امید تمام توجه خود را برای رسیدگی به وضعیت خوزستان معطوف کردند
به گزارش تابناک خوزستان ، کیامرث حاجی زاده در سمینار آموزشی مقابله با ریزگرد و سیلاب بعنوان مدیر اجرایی این سمینار ضمن تبریک اعیاد شعبانیه و تسلیت حادثه استان گلستان، گفت: بیش از یک دهه است که ریزگردها وارد خوزستان و استان‌های همجوار شده است و به طور قطع هم نظام و هم دولت‌های گذشته و به‌ویژه دولت تدبیر و امید تمام توجه خود را برای رسیدگی به وضعیت خوزستان معطوف کردند.
حاجی زاده گفت: به‌منظور مدیریت بهتر در خصوص ساماندهی بازه‌های بحرانی تعداد ۱۱۴ بازه بحرانی به طول بیش از ۱۷۶ کیلومتر در رودخانه‌های استان شناسایی شده است که ساماندهی آنها به هفت هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد. همچنین در خصوص اجرای سیستم دفع آب‌های سطحی باید گفت تقریبا تمامی ۷۶ شهر استان فاقد سیستم مناسب دفع آب‌های سطحی هستند.
وی افزود: بازسازی سیل‌بندهای آسیب‌دیده از سیل سال ۹۵ و کانال‌های هدایت سیلاب در روستاها، تکمیل لایروبی رودخانه کارون و رودخانه‌های فرعی، ایجاد سامانه هشدار سیل، وجود سامانه پیش‌بینی وضع هوا و هشدار سریع سیل، ارتقاء سامانه‌های رادار و ایستگاه‌های هواشناسی و احداث پایگاه‌های چندمنظوره و سایت‌های اسکان اضطراری از دیگر پیشنهادات مطرح هستند.
حاجی زاده گفت: برای کنترل بیابان‌زایی و مقابله با گرد و غبار، پوشش کامل عملیات بیابان‌زدایی در خوزستان تا پایان برنامه ششم توسعه کشور، اختصاص تسهیلات بانکی ارزان قیمت جهت دو جداره کردن درب و پنجره مدارس، ساختمان‌ها و …، کنترل و استفاده بهینه از منابع آب‌های سطحی موجود، استفاده از انرژی‌های نو در مناطق مستعد بیابان‌زایی و بهبود وضعیت معیشت اقتصادی ساکنان بیابان پیشنهاد می‌شود.
وی ادامه داد: همچنین اختصاص حق‌آبه تالاب‌های شادگان، بامدژ و هورالعظیم، تهیه و توزیع ماسک‌های مناسب در سطح دستگاه‌ها، مدارس و .. ، برآورد خسارات ناشی از ریزگردها به بخش‌های مختلف زیربنایی و زیرساختی استان، بررسی مطالعات کاربرد مواد تثبیت‌کننده خاک به‌خصوص در بخش نانو و پیشگیری و هماهنگی چهت شست‌وشوی شبکه‌های توزیع و فوق توزیع برق در اسفند ۹۵ از جمله اقدامات دیگر در این زمینه بوده‌اند.
در ادامه سمینار دکتر غلامرضا شریعتی استاندار خوزستان در خصوص مقابله با ریزگردو سیلاب در استان خوزستان گفت :
یکی از مشکلات استان در سال‌های اخیر که شرایط زیست محیطی و سلامت جامعه و مردم را تحت تاثیر قرار داده است، خشکسالی و به تبع آن مشکل ریزگردها است.
وی افزود: یکی از علت‌های اصلی چنین مشکلی، دستکاری‌های بشر در طبیعت است؛ کارشناسان علاوه بر عوامل بشری، عوامل طبیعی را از علت‌های بروز پدیده گرد و غبار می‌دانند اما آنچه اثبات شده، عامل اساسی دستکاری های بشر در طبیعت است.
شریعتی بیان کرد: سدسازی های صورت گرفته بر روی رودخانه های کارون، مارون، زهره و جراحی در خشکسالی استان تأثیر گذار است و مطالعه های صورت گرفته بر روی این سدها بر اساس متوسط بارندگی۴۰ تا ۵۰ سال گذشته است که با چینین خشکسالی مواجه نبودیم. همزمان با احداث این سدها با خشکسالی آغاز شد و آورد رودخانه های استان نیز با کاهش همراه بود. مدیریت منابع آن گونه که مناسب بود، انجام نشد و در این زمینه فشارهای سیاسی بی تأثیر نبود چون در مدیریت علمی صرف در منابع مؤثر بود.
وی با اشاره به اینکه ۴۲ هزار تعهد دولت هست که تا پایان سال جاری باید مسئله آن را حل کند، عنوان کرد: دولت به صورت جدی برای مقابله با گرد و غبار وارد کار شده و فعالیت های بیولوژیکی، عمرانی، ساخت و ساز بسیار گسترده و خوبی هم انجام شده است. همچنین کانالی به طول ۴۷ کیلومتر با عرض ۵۰ متر با دبی آب ۲۰ مترمکعب در حال ساخت است. تلاش می شود تا یک برخورد علمی با استفاده از تجارب کشورهای دیگر داشته باشیم و کارها را به صورت روزمره و غیرکارشناسی انجام ندهند.
معصومه ابتکار رئیس سازمان محیط زیست کشور در این خصوص گفت: جلوی اجرایی شدن برخی از طرح های بزرگ را به دلیل نداشتن ارزیابی زیست محیطی گرفته ایم و حتی ساخت ۱۵ سد در کشور منتفی شده است. حضور پررنگ دولت در خوزستان نشان دهنده اهمیت بالای مسائل پیش آمده گرد و غبار و فرابخشی بودن عوارض آن که در ایلام، کرمانشاه، لرستان و سیستان و بلوچستان هم مشاهده شده است.
رئیس سازمان محیط زیست کشور در ارتباط با اقدامات و برنامه های دولت یازدهم در زمینه حوادث طبیعی گفت: رئیس جمهور بر این موضوع تأکید کرده که دولت من، دولت محیط زیست است و اجرای برنامه های مهمی را در سطح ملی به دستگاه های اجرایی محول کرد.
ابتکار با اشاره به اینکه خشکسالی را به عنوان یک واقعیت باید بپذیریم، گفت: تغییر کشت و الگوهای نوین آبیاری یکی از مهمترین برنامه ها دولت یازدهم است.
وی با بیان اینکه هیچ طرح و پروژه ای در دولت یازدهم بدون ارزیابی زیست محیطی مجوز نگرفته است، تأکید کرد: جلوی اجرایی شدن برخی از طرح های بزرگ را به دلیل نداشتن ارزیابی زیست محیطی را گرفته و حتی ساخت ۱۵ سد در کشور را با ارزیابی زیست محیطی منتفی کردیم. از دولت گذشته ۱۶۷ طرح بزرگ داریم که برخی از آنها مشکلات حاد زیست محیطی و یا قانونی دارند. برای جلوگیری از بیابان زدایی، کنترل دام و مرتع و حفاظت از منابع طبیعی اقدامات و برنامه ریزی های بسیاری را داریم.
رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور عنوان کرد: در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی با طرح هایی که اجرا می کند شاید بیش از هشت هزار هکتار با نهال کاری و تثیبت خاک را از بیابان زایی نجات داده است. خوشبختانه در برنامه ششم توسعه به موضوع گرد و غبار به خوبی توجه شده است. لایحه هوای پاک امیدواریم تا هفته آینده در مجلس تصویب شود تا قانون جامعی داشته باشیم که به صورت خاص برای اولین بار به این موضوع می پردازد. در بودجه ۹۶ اعتبارات بسیار خوبی را برای گرد و غبار درنظر گرفته ایم که بین دستگاه ها توزیع می شود.
ابتکار اظهار کرد: ۲۷ مورد حوادث گرد و غبار در سال گذشته داشتیم که منشأ سه مورد داخلی و مابقی خارجی بودند. منشأ خارجی عمدتا در کشور عراق با هشت میلیون هکتار و در عربستان سعودی با ۱۱ میلیون هکتار کانون گرد و غبار روبرو هستیم. یک سال و نیم پیش قطعنامه سازمان ملل را در مجمع عمومی داشتیم و سال بعد نیز یک گزارش جهانی از گرد و غبار تدوین شد. سال گذشته در مراکش یک نشست ویژه گرد و غبار و طرح موضوع خوزستان داشتیم و کارگاه بسیار خوبی هم بود که باعث شد تا سازمان های بین المللی مراکزی که در پیش بینی طوفان های گرد و غبار دارند امروز بیشتر به ایران توجه کنند.
همچنین در ادامه سمینار نماینده ولی فقیه استان خوزستان حاج آقا جزایری با بیان اینکه اکنون کانون‌های بحرانی گردوغبار به‌خوبی شناسایی شده‌اند و دولت وارد عمل شده است، گفت: باید راه را ادامه داد؛ استمرار کار از شروع آن مهم‌تر است.
کانون‌های بحران به‌خوبی شناسایی شده‌اند و دولت وارد عمل شده است، اما باید راه را ادامه داد؛ استمرار کار از شروع آن مهم‌تر است.
امام جمعه اهواز ادامه داد: از مسئول بسیج تشکر می‌کنم که بسیجیان منطقه را برای کشت نهال بکار گرفت و نهال‌کاری در کانون‌های ریزگرد آغاز شد. آحاد این زمین‌ها هزاران هکتار است و این کار بسیار بزرگ و سنگین است.
موسوی جزایری ادامه داد: مساله ای که امروز با آن مواجهیم، مساله نیست بلکه مصیبت است. اکنون مالچ‌های گیاهی ساخته شده‌اند که برای از بین بردن این کانون‌ها بسیار مفید هستند. شرکت‌هایی به ما مراجعه کردند و من آنها را برای بکارگیری معرفی کردم.
دولت باید آبیاری تحت فشار را جدی بگیرد و با کشاورزان در این زمینه به طور جدی صحبت کند تا مشکل خوزستان حل شود. من خواهشمندم در تمام طرح‌ها خوزستان پایلوت و پیش‌قدم باشد.
مدیر طرح ملی مقابله با گرد و غبار کشور سید ضیاءالدین شعاعی گفت در ادامه سمینار افزود :
شناسایی کانون های داخلی ریزگرد یکی از برنامه های کارگروه ملی گرد و غبار بوده که تا کنون کانون ها در 11 استان کشور شناسایی و نقشه آنها تهیه شده است.
وی با بیان اینکه 12 وزارتخانه با طرح مقابله با گرد و غبار مرتبط هستند افزود: تعامل با کشورهای همسایه برای حل مشکل گرد و غبار ضروری است به همین دلیل این مساله از طریق سازمان ملل پیگیری شده و در دو جلسه مجمع عمومی نیز طرح شده است.
وی اظهار کرد: در همین رابطه راه اندازی مرکز آموزش مقابله با گرد و غبار در کربلا در دستور کار است.
وی با بیان اینکه سال گذشته 27 نوبت گرد و غبار و ماندگاری هشت ساعت رخ داده است گفت: ویژگی گرد و غبارها این است که غلظت آنها بین پنج هزار تا 6 هزار میکروگرم بر مترمکعب در نوسان است و به صورت موردی به 10 هزار میکروگرم بر مترمکعب نیز می رسد، تا 600 کیلومتر مسافت جابجا می شوند، چهار تا هفت روز ماندگاری دارند و تا ارتفاع 10 کیلومتر نیز صعود می کنند.
شعاعی اثرات مخرب بر سلامتی، تاثیر بر حمل و نقل و کاهش تولیدات کشاورزی و اقتصادی را از تبعات وقوع گرد و غبار دانست و افزود: در جنوب، شرق، غرب و مرکز ایران شاهد وقوع گرد و غبار هستیم و ایران علاوه بر کانون های داخلی از کانون های کشورهای عراق، عربستان، اردن، سوریه، افغانستان، کویت و آرال در آسیای میانه تاثیر می پذیرد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور اسماعیل نجار نیز در این همایش گفت: مطالعه استفاده از آب ژرف آغاز شده است.
نجار افزود: کارشناسان به دنبال استفاده از آب ژرف هستند و هم اکنون مطالعات آن به شرکت توسعه منابع آب و نیرو واگذار شده است.
وی با بیان اینکه احیاء سفره های زیرزمینی میسر نیست، اظهار کرد: در بیشتر دشت های کشور شاهد نشست زمین و ایجاد فروچاله هایی هستیم که ناشی از برداشت بی رویه از آب های زیر زمینی است.
وی با اشاره به برداشت بی رویه از همه منابع تجدیدپذیر کشور افزود: مقدار کمی از این منابع صرف آب شرب می شود و بیشتر منابع آبی کشور به مصرف کشاورزی می رسد که بر همین اساس می توان گفت صادرات محصولات کشاورزی که با این آب عمل می آید، توجیه اقتصادی و منطقی ندارد.
وی ریزگردها را 'ابربحران' توصیف کرد و گفت: تغییر اقلیم، افزایش دمای زمین و خشک شدن تالاب ها، مهمترین عوامل بروز پدیده ریزگردها هستند که به سلامتی و اقتصاد مردم آسیب جدی وارد کرده اند.
منبع: تابناک
