پل قدیم دزفول یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کشور ایران است که بیش از ۱۷ قرن از ساخت آن می گذرد و جز قدیمی ترین پل های استوار جهان محسوب می شود
به گزارش تابناک خوزستان ؛پل قدیم دزفول یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کشور ایران است که بیش از ۱۷ قرن از ساخت آن می گذرد و جز قدیمی ترین پل های استوار جهان محسوب می شود.
اين پل با معماري بي نظير خود يکي از ويژگي هاي برجسته شهرستان دزفول و استان خوزستان به شمار مي رود و در دنيا بي نظير است .
این پل که دو منطقه شرقی و غربی دزفول را به هم وصل می‌سازد، در حقیقت یکی از راه‌های رابط منطقه جندی شاپور و سرزمین بین‌النهرین بوده است.
در دوره ساسانيان، شاپور اول ساسانی مصمم شد تا پلى بر روى رودخانه كارون در شوشتر و بر روى رودخانه دز در دزفول و بر روى كرخه در پاى پل ايجاد كند و ادامه شاهراه عظيم كشور را به وسيله پل ممكن سازد. شاپور براى ساختمان اين پل ها دو هدف اساسى داشت؛ اول اين كه لشكريانش در هر زمان كه ضرورت ايجاب می كند به سهولت بتوانند از رودخانه هاى نامبرده عبور كنند و ديگر اين كه پايه پل ها را به صورت بند يا سد بسازند تا در عين حال سطح آب رودخانه را بالا آورده و نهرهاى واقع در سواحل چپ و راست رودخانه را پرآب سازد.
اين گونه پل ها را مي توان ساختمان هاى دوسوده ناميد. بنابراین پل دزفول در سال ۲۶۰ میلادی(در حدود ۱۷۵۰ سال پیش) به دستور شاپور اول ساسانی، پس از پیروزی بر امپراطور روم و بدست ده‌ها هزار اسیر رومی بر روی رود دز ساخته شد و به همین دلیل این پل به پل رومی نیز مشهور است. همچنین برای حفاظت از پل نیز قلعه‌ای بنا گردید که در محل قدیمی آن محله‌ای به نام قلعه وجود دارد.
ساختمان پل
این پل دارای ۱۴ دهانه است و آب رودخانه دز از زیر آن عبور می‌کند. پل قدیم دزفول از سنگ ساروج و آهک بنا شده است. این پل باستانی به دلیل اهمیت ارتباطی خود بارها و در دوران حکومت عضدالدوله دیلمی، صفویان و پهلوی باز سازی شده است اما پایه‌های پل حکایت از دوران ساسانی دارد. پل دزفول كه در شهرستان دزفول به آن پل قديم مي گويند،
با دست اندازهاي اطراف آن در فاصله 80 كيلومتری شهرستان شوشتر(جنوب شرقي دزفول) و 10 كيلومتری ايستگاه راه آهن انديمشك كه در ساحل شرقي رود دز قرار دارد، احداث گردید. لازم به ذکر است که طول اين پل به طور تقريبي 370 متر است که ساختمان فعلی پل در دوران صفویه بر روی ساختمان قبلی بنا شده است.
ساختمان این پل متشکل از بافت معماری متعلق به سه دوره تاریخی است. بخش‌هایی از پایه‌های پل مربوط به دوره ساسانی و بخش طاقدیسی پل مربوط به دوره صفویه و از نمونه‌های طاق‌های دوره اسلامی است و سرانجام بخش عرشه پل که از مصالح جدیدی همچون سیمان و فلز ساخته شده است مربوط به دوره رضا شاه پهلوی است.
پس از احداث سد دز در شهرستان دزفول فشار آب رودخانه بر این پل بسیار کاهش یافت. لازم به ذکر است که این پل باستانی هنوز به شكل تقریبی اولیه اش، به یادگار مانده است و زینت بخش و مایه افتخار این گوشه از سرزمین ایران است و نام شهر دزفول (دژپل) به سبب وجود چنین بنای با شكوهی است. این پل با شماره 84 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و با توجه به قدمت و اثر بخشی آن می تواند یکی از آثاری باشد که در فهرست میراث جهانی نیز به ثبت برسد.
تغییر کاربری
پل قدیم دزفول از معدود پل‌هایی در دنیاست که با داشتن بیش از هفده قرن طول عمر، عبور و مرور خودروها بر روی آن تا اواخر دهه 80 انجام می‌شده است و متاسفانه این ترددها منجر به تخریب و سست کردن پایه‌ها و نابود شدن پل به صورت تدریجی گردید و در نتیجه این موضوع در سال‌های 13۸۸ و13۸۹ مورد توجه جدی مسوولان قرار گرفت و سرانجام تردد خودروها به طور کلی از روی این پل باستانی متوقف گردید و هم اکنون فقط عابران پیاده می توانند از روی پل عبور کنند.
شایان ذکر است که در سال 1390 با ساخت میدانی آجری در ورودی این پل باستانی توسط شهرداری این شهر و با همراهی میراث فرهنگی کاربری آن بعد از 1750 سال به گردشگری تبدیل شد و در حال حاضر یکی از دیدنی ها و جاذبه های مهم شهر دزفول و استان خوزستان به شمار می رود
منبع: تابناک
