گردشگری عبارت است از فعاليت های افرادی که برای استراحت، کار وديگر دلايل به خارج از محيط سکونت معمول خويش سفر کرده و حداکثر برای يک سال متوالی در آنجا اقامت می کنند
کد خبر: ۳۶۰۸۷۶
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۳۹۵ - ۱۱:۵۴ 15 January 2017
به گزارش تابناک خوزستان؛دکتر احسان سپهوند ابتدا بایستی بر خلاف عرف رایج در تمامی گزارشات با یک نه» صریح امکان توسعه گردشگری در خوزستان را نفی کنم. بنابراین بعد از توضیحاتی که در ادامه می آورم دلایل را به خوانندگان محترم ارائه خواهم کرد که در نهایت همان پاسخ نه» خواهد بود. 

برای ورود به بحث ابتدا شرح مختصری از ترمینولوژی گردشگری ارایه می کنم که بر اساس تعاریف استاندارد جهانی خواهد بود. گردشگری عبارت است از فعاليت های افرادی که برای استراحت، کار وديگر دلايل به خارج از محيط سکونت معمول خويش سفر کرده و حداکثر برای يک سال متوالی در آنجا اقامت می کنند. 

1- گردشگری داخلی (يا بومی): اشخاص مقيم يک کشور که حداکثر برای مدت 12 ماه به محلی در کشور خودشان که خارج از محيط معمول زندگي آنها می باشد،‌سفر کنند و هدف اصلی آنها از اين سفر انجام کاری نيست که سرانجام آن در‌يافت مزد از محل مورد بازديد باشد. 

2- گردشگری خارجی (يا بين المللی): افرادی که برای حداکثر مدت 12 ماه به کشوری که که محل اقامت معمول آنها نيست وخارج از محيط معمول زندگي شان قرار دارد،‌ سفر کنند و هدف اصلی آنها از اين بازديد انجام کاری نيست که سرانجام اش دريافت مزد از کشور مورد بازديد باشد. 

به طور کلی گردشگری را می توان بر مبنای عوامل مختلفی تعريف نمود و در بررسی آن از اين تعاريف استفاده نمود ولی پيرامون‌ اين تعاريف بايد اين نکته را مدنظر داشت که گردشگری صرفا يک پديده يک بعدی نيست که در تعاريف خطی قابل بحث باشد، بلکه در برگيرنده ابعاد بسياری در زمينه های مختلف اقتصادی ، اجتماعی فرهنگی و نظير اين ها است. همچنين عوامل ديگری همچون طول مدت اقامت، وسيله سفر، مقاصد، تقاضا و نظير اين ها نيز بايد در تعريف گردشگری مدنظر قرار گيرد. 

گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین منابع تامین بودجه برخی از کشورها همواره مورد توجه حاکمان بوده است. کشورهای همسایه ما مانند ترکیه و امارات متحده عربی با استفاده از اجرایی کردن پتانسیل هایی که داشته اند از طریق جذب گردشگران خارجی سرعت توسعه اقتصادی خود را به غایت رساندند.

 اما چرا امروزه گردشگری به عنوان یکی از ارکان توسعه اقتصاد کشورها مورد توجه واقع شده؟ جواب سوال در چند وجه قابل بررسی است. گردشگری که امروز به عنوان صنعت گردشگری تلقی می شود را می توان از زمره درآمدهای پایدار محسوب کرد. نکته اساسی و قابل توجه در صنعت گردشگری و درآمدهای حاصل از آن این است که این صنعت 1- بدون آلودگی محیط زیست 2- بدون صرف منابع محدود 3- با رویکرد ارز آوری مستقیم، درآمدهای هنگفتی را به کشورهای دارای امکانات گردشگری تقدیم می کند. 

با این تفاسیر بیاید درآمد گردشگری را با درآمد پتروشیمی مقایسه کنیم. در صنعت پتروشیمی منابع نفتی تجدید ناپذیر با آلوده کردن هوا، آب و خاک به قیمت از بین بردن محیط زیست طبیعی درآمدهای ناپایداری را ایجاد می کند در حالی که نکته جالب این است که در صنعت گردشگری علاوه بر عدم استفاده از منابع تجدید ناپذیر و تخریب محیط زیست، بالاجبار بایستی برای بهبود محیط زیست و به وجود آوردن شرایط مطلوب هزینه صورت گیرد و نکته جالب تر این است که درآمدهای حاصل از صنعت گردشگری به مراتب بسیار چشمگیر تر از درآمدهای صنایع تولیدی دیگر هستند و در دنیا کشورهایی وجود دارند که مهمترین منبع درآمدیشان از همین صنعت گردشگری تامین می شود. 

حساب صادرات توریسم به اندازه ۳۰% از مبادلات جهانی سرویس های ارتباطی و ۶ درصد از کل میزان مبادلات جهانی است. 

توریسم به طور جهانی به عنوان یک شاخه از صادرات، رتبه چهارم بعد از سوخت، مواد شیمیایی و غذا را دارا می باشد و برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه به عنوان یکی از اصلی ترین منابع ذخیره ارزی و شماره ی نخست شاخه صادرات ، عامل تولید فرصت های شغلی و زمینه ایجاد توسعه و فرصت های جدید محسوب می شود. 

  برای ادامه بحث به سراغ استان خوزستان برویم. زیر ساخت های گردشگری در خوزستان مانند سایر زیر ساخت های شهری به اندازه کافی و وافی توسعه نداشته اند.  طبیعی است در منطقه ای که بسیاری از ملزومات اساسی تر سخت افزاری مانند جاده، آب، فاضلاب و ... منتظر توجه مسوولین هستند ملزومات غیر ضروری تر مانند توسعه گردشگاه ها، ترمیم آثار باستانی و توجه به گردشگری به اولویت های دسته چندمی مبدل شود. بنابراین بایستی با توجه به منابع محدود حق مدیران را در تخصیص بودجه و اولویت بندی های غیر توریسم محفوظ داشت. 

خب، تا اینجای کار مشکلات سخت افزاری را سدی بر سر راه توسعه گردشگری استان دانستیم. قاعدتا بهترین راه برای توسعه گردشگری تامین منابع مالی لازم برای توسعه ملزومات یا همان زیر ساخت های سخت افزاری است. بسیاری از کشورها نه تنها در بحث صنعت گردشگری بلکه در موضوعات صنعتی متفاوت نیز دست به دامان جذب سرمایه های خارجی می شوند.

معادله ساده مطالب بالا این است که عقب ماندگی صنعت توریسم به علت معضلات سخت افزاری و زیر ساخت های نامناسب است که نیاز به تامین مالی داخلی یا خارجی دارد. حال چاره چیست؟ برای پاسخ به این سوال بایستی بستر تامین جذب سرمایه را فراهم آورد. بستر جذب سرمایه نرم افزاری است اقتصاددانان به این بستر زیربنا می گویند. بگذارید واضح تر بگویم؛ اگر خودرو را زیرساخت بدانیم زیربنا تعلیمات رانندگی است. قاعدتا تا زیربنا نباشد زیرساخت به کار نمی آید.

 زیر بنا برای تامین سرمایه در بحث صنعت گردشگری استان خوزستان شرایطی است که باعث شود سرمایه گذاری در صنعت توریسم برای سرمایه گذار منفعت داشته باشد. یعنی همان حساب دو دو تا چهارتای کسبه! اما اگر تحلیل اقتصادی دقیقی داشته داشته باشیم (مانند آنچه که وام دهنده یا سرمایه گذار دارد) خواهیم دید که با سرمایه گذاری در صنعت توریسم ولو بسیار کلان (زیر ساخت ها) به دلیل عدم اطمینان از جذب توریست و شرایط لازم برای جذابیت های توریستی (زیر بناها) موفقیتی حاصل نخواهیم کرد.

 تا اینجای سخن مشخص شد که مشکلات خوزستان در جذب توریست و صنعت توریسم بر خلاف عقیده عامه و حتی کارشناسان اصلا به زیر ساخت ها مربوط نیست بلکه این زیربناها هستند که تنگناهایی را در این مسیر به وجود آورده اند. از جمله این تنگناها که باعث فراهم نشدن شرایط جذب توریست در استان خوزستان می شود می توان به شرایط اقلیمی خوزستان اشاره کرد. 

دمای بسیار بالا، رطوبت فوق العاده، وجود ریز گردها و آلودگی های نفتی- صنعتی خوزستان نمونه ای از این تنگناها می باشند. از سویی درست است که آثار باستانی مطلوبی خوزستان را بهره مند کرده اند و تنوع قومیتی و رودهای پرآب و حتی سدها نقاط بکری را برای گردشگران فراهم آورده اند اما این ها نمی تواند شرط کافی باشند. 

یعنی گردشگر داخلی قاعدتا ساحل خزر و ساحل خلیج فارس را به ساحل کارون ترجیج می دهد یا اینکه مقبره های مذهبی قم و مشهد را بازهم به مقابر متبرکه خوزستان ترجیح می دهد. نکته بسیار مهم تر اینکه گردشگر خارجی هم از اساس و بنیاد رجحان خود را در استان خوزستان نمی یابد. 

نگاه فرهنگی و حتی قانون کشور ما اجازه برخی از ترجیحات گردشگران خارجی را به ایشان نمی دهد و در قاعده کلی از نظر پوشش هم به دلیل دستورات ارزشمند اسلام در ایران دچار مساله هستند. 

با این تفاسیر زیربنا برای صنعت گردشگری را در خوزستان مناسب نمی بینم و برخلاف عرف رایج نظرات کارشناسان مخالف سرمایه گذاری در این صنعت هستم. در اینجاست که قوانین اقتصادی نیز این موضوع را بسیار بدیهی می دانند و اصلی به نام مزیت نسبی را تعریف می کند. در شماره قبل مجله راجع به این اصل مفصل صحبت کردم. پس اقتصاد به ما می گوید بهتر است منابع محدود را در جایی سرمایه گذاری کنیم که صرفه یا توجیه اقتصادی داشته باشند.

منبع: تابناک
برچسب ها: صنعت گردشگری
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار