نابینایان در کنار ما زندگی می‌کنند. معمولا بی‌سر و صدا و خاموش اما با کوهی از توانایی و اعتماد به نفسی که مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، هنری و حتی ورزشی به آن‌ها می‌بخشد.
به گزارش تابناک قم، صحبت درباره نابینایان برای فردی که بیناست و دنیا را از دریچه‌ای رنگی می‌بیند دشوار است. برای افرادی که از پنجره‌ای تار به دنیا می‌نگرند یا پرده سیاهی بر چشمانشان کشیده است، زندگی شرایط خاص خود را دارد اما این بدان معنا نیست که دنیای آن‌ها رنگی ندارد.
نابینایان و کم‌بینایان با وجود چالش‌های فراوان در زمینه بینایی، همپای دیگران کار و تلاش می‌کنند، نفس می‌کشند و نقش‌های مهمی در جامعه می‌پذیرند.
در استان قم با جمعیت حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفری، حدود ۱۵۰۰ نفر نابینا و کم‌بینا وجود دارد. این آمار نشان می‌دهد باید برنامه خاصی برای پاسخگویی به نیاز این جمعیت غیرقابل چشم‌پوشی در نظر گرفت. سازمان بهزیستی به عنوان متولی امور مربوط به این قشر ساماندهی امور نابینایان را بر عهده دارد اما در سازمان ورزش کشور، فدراسیونی مجزا و مستقل به نام فدراسیون ورزش‌های نابینایان و کم‌بینایان در نظر گرفته شده است.
همانند تمام فدراسیون‌های ورزشی دیگر، فدراسیون نابینایان در مراکز استان‌ها هیأت ورزشی دارد و در قم نیز، مسئولیت امور ورزشی این قشر را هیأت ورزش‌های نابینایان استان قم بر عهده دارد. یک هیأت ورزشی خاموش و کم فعالیت که اوضاع در آن به دلایل گوناگون بر وفق مراد نیست.
رشته‌ها؛ از گلبال تا دوچرخه‌سواری
نگاهی به فهرست رشته‌های ورزشی زیر نظر فدراسیون ورزش‌های نابینایان نشان می‌دهد در حال حاضر ۱۰ رشته ورزشی در بخش نابینایان در قسمت مردان فعال است؛ اما در بخش زنان ۶ رشته فعال وجود دارد.
گلبال، دوومیدانی، شنا، جودو، شطرنج، دوچرخه‌سواری ۲ نفره، وزنه‌برداری پاورلیفتینگ، فوتبال ۵ نفره، همگانی و بولینگ رشته‌های در بخش مردان و گلبال، دوومیدانی، شنا، شطرنج، بولینگ و همگانی نیز در بخش زنان فعالیت می‌کنند. گل سرسبد همه این رشته‌ها گلبال است. رشته‌ای تخصصی برای نابینایان که به نوعی فعال‌ترین رشته ورزشی در مجموعه ورزش نابینایان به شمار می‌رود و در قم نیز بیش از رشته‌های دیگر مورد توجه بوده است.
ورزشکاران نابینا چندی پیش در پارالمپیک ریو در ۳ رشته، کاروان اعزامی ایران را کامل کردند و موفق شدند در بهترین عملکرد خود در دوره‌های پارالمپیک ۳ مدال نقره کسب کنند. رشته‌های فوتبال ۵ نفره نابینایان، پرتاب وزنه و پرتاب نیزه رشته‌های مدال‌آور ایران در ریو بود که نشان از توسعه و گسترش ورزش نابینایان و کم‌بینایان در کشور و رویکرد حرفه‌ای به ورزش این قشر جامعه است؛ اما هیچ یک از این ۳ رشته در حال حاضر در قم فعال نیست.
نابینایان قم سالن ندارند
شرایط خاص ورزشکاران نابینا ایجاب می‌کند فضای ورزشی مخصوصی برای فعالیت آن‌ها در نظر گرفته شود؛ اما در قم، هرگز این اتفاق رخ نداده است. مسئولان هیأت ورزش‌های ناشنوایان قم از چند سال قبل و در زمانی که بازار واگذاری مکان‌های ورزشی به هیأت‌های ورزشی برای درآمدزایی آن‌ها داغ بود هرچه برای در اختیارگیری یک سالن اختصاصی به این در و آن در زدند ناکام ماندند. هنوز که هنوز است فضایی اختصاصی برای نابینایان ورزشکار قم وجود ندارد و معدود برنامه‌های ورزشی این قشر به صورت پراکنده در سالن‌های مختلف شهر برگزار می‌شود.
هیأت نابینایان قم کم‌رنگ و غیرفعال
گرچه بر اساس آخرین آمار منتشرشده از سوی مسئولان هیأت ورزش‌های نابینایان قم در خرداد امسال، کمتر از ۱۲۰ ورزشکار در برنامه‌های ورزشی این هیأت ثبت شده‌اند؛ اما واقعیت این است که حقیقت این آمار به مراتب مقدار کمتری را نشان می‌دهد. حداقل در یک سال گذشته هیچ برنامه و مسابقات ورزشی در سطح قابل قبول یا به صورت رسمی ویژه افراد نابینا و کم‌بینا در قم برگزار نشده است و به ندرت نامی از مسئولان هیأت ورزش‌های نابینایان در جامعه ورزش برده می‌شود.
برگزاری مسابقات جام رمضان نابینایان در رشته‌های پاورلیفتینگ و جودو آخرین برنامه‌های ورزشی نابینایان در قم بوده است که جنبه غیررسمی داشته و درباره آن اطلاع‌رسانی لازم نیز صورت نگرفته است.
دوران باشکوه و از دست رفته
بیشتر فعالیت‌های ورزش نابینایان در قم در گذشته به رشته اول فدراسیون یعنی گلبال اختصاص داشت. دوران باشکوه رشته گلبال در دهه ۸۰، ورزش نابینایان قم را در این رشته در میان استان‌های موفق قرار داده بود اما امروز اثری از گلبال قم دیده نمی‌شود.
آغاز به کار تیم گلبال نابینایان و کم‌بینایان استان قم مربوط به ۲۵ سال قبل است. در سال ۱۳۷۰ بود که برای نخستین بار این تیم تشکیل شد و ورزش نابینایان در قم را شکل تازه‌ای بخشید. با این حال ۱۴ سال طول کشید تا گلبال قم بتواند وارد لیگ بر‌تر کشور شود.
با راه‌اندازی لیگ بر‌تر گلبال، قم که حضوری مستمر در مسابقات قهرمانی کشور داشت وارد لیگ شد و طی ۹ سال متوالی این حضور ادامه داشت.
در سال ۹۲ با تغییرات در هیأت ورزش‌های نابینایان و کم‌بینایان و از میان رفتن زمینه حضور گلبالیست‌های قم، گلبال قم آمار حضور خود را در لیگ بر‌تر ۲ رقمی نکرد و حالا سومین سال دوری خود از لیگ را پشت سر می‌گذارد.
بزرگ‌ترین موفقیت ورزش نابینایان قم به نایب‌قهرمانی قم در لیگ بر‌تر گلبال کشور در سال ۸۷ برمی‌گردد؛ البته آن‌ها یک سال بعد هم به مقام سوم لیگ بر‌تر رسیدند.
علاوه بر این کسب یک عنوان قهرمانی کشور در سال ۸۶ و یک نایب‌قهرمانی و یک عنوان سومی دیگر افتخارات گلبال در قم بوده است. به عبارت دیگر نیمه دوم دهه ۸۰ عصر طلایی ورزش نابینایان قم به رهبری رشته گلبال به شمار می‌رود
اظهارات نایب‌رئیس سابق
«فریده نظریان» بانوی اول رشته‌های ورزشی افراد زیر نظر بهزیستی در قم است. نظریان که در حال حاضر نایب‌رئیس هیأت ورزش‌های جانبازان و معلولان استان قم است، زمانی نایب‌رئیس هیأت ورزش‌های نابینایان بوده و کمی قبل‌تر، در سال ۲۰۰۶ به عنوان مربی تیم ملی گلبال نوجوانان در مسابقات آسیایی مالزی نایب قهرمان آسیا شده است.
وی درباره گذشته ورزش نابینایان در قم گفت: زمانی تمام اعضای هیأت ورزش‌های نابینایان قم نیمی از اعضای فدراسیون را تشکیل می‌دادند. تیم گلبال ما در لیگ بر‌تر بود و در بخش بانوان در لیگ قهرمان ایران بودیم. فعالیت ما محدود به گلبال نبود و در شنا و دوومیدانی نیز مدال‌هایی داشتیم.
نایب‌رئیس سابق هیأت نابینایان تأکید می‌کند: ۲ سال است این هیأت نابسامان است و عملکرد ورزش نابینایان به حضور مقطعی در مسابقات گلبال محدود شده است.
ما زمانی یکی از هیأت‌های ورزشی مطرح کشور بودیم اما متأسفانه فعالیت ما در حال حاضر راکد شده و این بسیار غم‌انگیز است. قطعا دلایل زیادی وجود دارد اما جایگاه من به گونه‌ای نیست که بتوانم در این باره صحبت کنم.
منبع: همشهری
