موزه ها؛ حافظان میراث فرهنگی
با توجه به تاریخ کلی استان و وجود آثار و محوطه‌های تاریخی، خوزستان باید از بهترین و بزرگترین موزه‌ها برخوردار باشد که متاسفانه نه تنها فاقد آن است، بلکه موزه‌های آن نقش مهمی در ایفای رسالت واقعی خود بازی نمی‌کنند
تاریخ هر کشور هویت زنده آن کشور است و بدون آن بشر فاقد شناسنامه است. این هویت و شناسنامه شامل بناهای تاریخی و اشیا، سنگ نوشته ها و ابزاری است که انسان در طول تاریخ تلاش کرده که آنها را حفظ کند. موزه یکی از مکان هایی است که آثار گذشتگان را نگهداری و به نمایش می گذارد و حفظ موزه ها و نگهداری از آنها موجب حفظ تاریخ برای نسل های آینده می شود.
به گزارش تابناک خوزستان، گسترش موزه های دنیا و همکاری همه جانبه علمی، فرهنگی و صنعتی در جهت دستیابی به اهداف مشترک فرهنگی از طریق هماهنگ ساختن اقدامات بین المللی و تدوین برنامه های موثر است که دارای خطوط اساسی همکاری مشترک و دو جانبه بین مردم و موزه ها در سطح جهانی می باشد.
شورای بین المللی موزه که زیر نظر سازمان یونسکو فعالیت می کند، در بند سه و چهار اساسنامه خود موزه را مؤسسه ا‌ی دائمی و بدون هدف مادی معرفی می کند که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند.
موزه ها با انواع مختلف از جمله موزه باستان شناسی، موزه مردم شناسی، کاخ موزه ها، موزه های علوم تاریخی و طبیعی، موزه های محلی، موزه های نظامی و موزه های اندیشمندان، در تمام جهان دارای اهداف مشترکی هستند. از جمله این اهداف می توان نگهداری آثار گذشتگان، تقویت تفاهم بین اقوام و ملت ها، شناخت سهم اقوام در تاریخ و هویت جهانی، حفظ فرهنگ بومی و مقایسه زندگی گذشتگان با زندگی مدرن است.
ایران با دارا بودن تمدن هفت هزار سال، کشوری است با تاریخ غنی که آثار و ابنیه به جا مانده از گذشتگان در گوشه و کنار آن مشهود است. آثار تاریخی ایران زینت بخش موزه های معروف جهان از جمله موزه لوور فرانسه است و این مکان های تاریخی شهرت جهانی خود را بایدمدیون پیشینه غنی و کهن ایرانیان بدانند.
استان خوزستان نیز با قدمتی چند هزار ساله، خاستگاه بخش عظیمی از تاریخ و فرهنگ ایران است. وجود موزه ها و بناهای تاریخی، حفظ فرهنگ غنی ایرانی و آداب وسنن قدیمی خود شاهدی بر این امر است.
از جمله مهمترین موزه ها و بناهای تاریخی استان خوزستان می توان به موزه های مردم شناسی رامهرمز، بهبهان، مسجد سلیمان و موزه حمام کرناسیون دزفول و موزهای باستان شناسی آبادان، شوش، هفت تپه، مسجد سلیمان، آبشارها و سازه های آبی شوشتر، زیگورات چغازنبیل، کاخ آپادانا در شوش و اشکفت سلمان در ایذه نام برد . موزه جنگ خرمشهر و موزه هنرهای معاصر اهواز نیز از دیگر موزه های استان خوزستان می باشند.
اهمیت حفظ بناهای تاریخی برای همگان مشهود است. حفظ این بناها و موزه ها موجب حفظ فرهنگ بومی و تاریخی هر منطقه است.
* موزه ها و گردشگری
گردشگری در مناطق تاریخی و موزه ها نقش مهمی را در احیاء و توانمندسازی اقتصادی جوامع ایفا می‌کند و می تواند باعث ایجاد تغییراتی در محیط اجتماعی، اقتصادی و فضای زیستی نواحی بشود. از این رو فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای گردشگران می تواند گامی مثبت در جهت توسعه پایدار باشد. البته در استان خوزستان در زمینه گردشگری و توریسم مناطق تاریخی استان مشکلات وجود دارد.
زیبا راکی مشاور رسمی دانشگاه میراث فرهنگی استان خوزستان در این باره می گوید: اهمیت وجود بناهای تاریخی از آن جهت است که پلی هستند برای ارتباط با گذشته و نیاکان و نسل های قبل از ما که می بایست ما و آحاد مردم در حفظ این بناها که هویت ملی، تاریخی و فرهنگی ما را در خود جای داده اند کوشا و امانت داران خوبی تا زمان انتقال به نسل های بعدی باشیم.
وی می گوید: گردشگران ورودی به ایران و یا اختصاصی تر به خوزستان، با مشکل زیر ساختی روبرو هستند. تأمین امنیت گردشگر، کمبود جا و مکان مناسب محل اقامت، عدم وجود سرویس بهداشتی در طول مسیرهای واصله به مکان های گردشگری، عدم وجود تورلیدرهای کارآزموده و مسلط به زبان های خارجی از جمله زبان انگلیسی و نبود وجود نقشه و کتاب راهنمای مناطق و جاذبه های گردشگری از جمله مشکلاتی هستند که گردشگران با آنها روبرو هستند.
وی می افزاید: در استان خوزستان با وجود 3 اثر با ثبت جهانی هنوز زیر ساخت گردشگری مناسبی تدارک دیده نشده است.
بگفته وی مشکلات بناهای تاریخی و موزه ها یک موضوع ملی است و باید کلیه ارگان ها و نهاد های دولتی تلاش کنند تا این مسائل را حل کنند. راکی می افزاید: مشکلات در خصوص حفاظت از میراث فرهنگی تنها به وسیله اداره کل میراث فرهنگی حل نخواهد شد و همکاری چند جانبه اداره میراث فرهنگی، شهرداری، شهرسازی و محیط زیست را می طلبد و کلیه ارگان ها باید به صورت هماهنگ باهم در جهت حل این مشکلات اقدام نمایند.
مجتبی گهستونی دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان نیز در این باره می گوید: با توجه به تاریخ کلی استان و وجود آثار و محوطه‌های تاریخی، خوزستان باید از بهترین و بزرگترین موزه‌ها برخوردار باشد که متاسفانه نه تنها فاقد آن است، بلکه موزه‌های آن نقش مهمی در ایفای رسالت واقعی خود بازی نمی‌کنند.
وی می افزاید : معبد چغازنبیل، سازه های آبی تاریخی شوشتر و محوطه های باستانی شوش سه مجموعه ثبت جهانی خوزستان هستند که چشمان نگران شان به دستان متولیانی دوخته شده است که باید شرایط موجود را بهبود بدهند.
به نظر می رسد با توجه به اهمیت موزه ها در حفظ آثار تاریخی از یکسو و رونق گردشگری از سوی دیگر، توجه به این بخش توسط مسئولان و دوستداران میراث فرهنگی و تلاش برای ایجاد یک موزه بزرگ و ملی در خوزستان ضروری به نظر می رسد.
منبع: تابناک
